دانلود مقاله کار‌کرد‌ها و مؤلفه‌‌های بنیادین تولید ناب

دانلود مقاله کار‌کرد‌ها و مؤلفه‌‌های بنیادین تولید ناب

دانلود مقاله کار‌کرد‌ها و مؤلفه‌‌های بنیادین تولید ناب

.................................................................................
مولف/مترجم: محمدرضا اسمعیلی گیوی (دانشگاه امام صادق(ع))
موضوع: مدیریت تولید / مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2006
وضعیت: تمام متن
منبع: ماهنامه تدبیر-سال هفدهم - شماره 174
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
چکیده: لازمه رقابت در دنیای تولید کنونی بهره گیری از تمام فنون، ابزارها و ایده های جدید ناب است. در نیمه دوم قرن بیستم، تولید کنندگان جهان با رقبایی جدید مواجه شدند که با نیمی از سرمایه و امکانات لازم، محصولات را با کیفیتی بهتر، تنوعی بیشتر و با قیمتی پایین تر به بازارجهانی عرضه می کردند. یکی از این تکنیک های جدید تولید ناب است که برخاسته از صنعت خودروسازی است . باتوجه به این که صنعت خودرو سازی یک صنعت مادر و به تعبیری «صنعت صنعتها» محسوب می شودو از طرف دیگر با لحاظ کردن پتانسیل های عظیم و اهمیت صنعت خودروسازی در زمینه توسعه و اشتغال‌زایی، اجرای موفق اصول ناب در این صنعت منجر به افزایش چشمگیر توان رقابتی تولید کنندگان داخلی با بهره گیری از ویژگیهای تولید ناب در کاهش مداوم هزینه ها و قیمتها می شود که طبعاً به دیگر صنایع نیز سرایت خواهد کرد. تولید ناب در واقع شیوه تولیدی است که ضمن به کارگیری فواید تولید انبوه و تولید دستی، با هدف کاهش ضایعات و حذف هر فعالیت بدون ارزش افزوده شکل گرفته است. بر این مبنا تکنیک ناب با کمک مجموعه ابزارهای خود می‌تواند نقش بنیادینی در اصلاح و بهبود فرایندها داشته باشد.

مقدمــه
قرن بیستم شاهد دو انقلاب در صحنه‌ تولید بود. انقلاب اول را پس از جنگ جهانی اول هنری فورد و آلفرد اسلون پی ریزی کردند که منجر به ظهور تولید انبوه و پایان عصر تولید صنعتی ( تولید دستی) شد و انقلاب دوم توسط «تاایچی اهنو» در شرکت خودروسازی تویوتا صورت گرفت که با محوریت حذف اتلاف، اتمام عصر تولید انبوه و زایش تولید ناب را در پی داشت. پس می توان سه مرحله را در شیوه‌های تولید در نظر گرفت:
-1 تولید دستی (مبتنی بر حرفه و هنر): در این شیوه تولید، کارگران ماهر با به کارگیری ابزار آلات ماشینی چند کاره، محصولاتی غیراستاندارد را در حجم کم و تنوع بالا به صورت سفارشی برای خریدارانی خاص تولید می کردند. طبیعی است که این ویژگی منجر به قیمت زیاد محصول می شد. امروزه در ساخت ماهواره ها، سفینه های فضایی و مشتریان با سلیقه های خاص این شیوه کاربرد دارد.
-2 تولید انبوه: این شیوه تولید اولین بار توسط آدام اسمیت در قرن هیجدهم مورد تحلیل قرار گرفت و برتخصص و تقسیم کار و مفاهیمی چون مقیاس اقتصادی تولید و شیوه های تجزیه و تحلیل هزینه و سود و حجم فعالیت تاکید دارد. از ویژگیهای دیگر این شیوه تولید این است که محصول توسط متخصصان طراحی و بوسیله کارگران غیرماهر تولید می شود. نیروی کار به آموزش کم احتیاج دارد و سازماندهی به صورت ادغام عمودی کامل است. تنوع محصولات نیز محدود است ولی به خاطر حجم بالای تولید روند قیمتها نزولی است.
-3 تولید ناب: زادگاه تولید ناب، شرکت تویوتا در جزیره ناگویای ژاپن است. در دهه 1930 ای جی تویودا با مهندس شرکت (تاایچی اهنو) به آمریکا سفر کرده و از شرکت اتومبیل سازی فورد بازدید کردند و به این نتیجه رسیدند که اصول تولید انبوه قابلیت پیاده سازی در ژاپن را ندارد زیرا این سیستم پر از اتلاف است. بر این مبنا، آنها شیوه جدیدی را که بعدها «ناب» نام گرفت ایجاد کردند.
انجمن ملی استاندارد و فناوری در وزارت بازرگانی آمریکا تولید ناب را این‌گونه تعریف کرده است: «یک راه حل نظام‌مند برای شناسایی و از بین بردن اتلافها ( فعالیتهایی که دارای ارزش افزوده نیستند) از طریق بهبود مستمر و به جریان انداختن تولید درست در هنگامی که مشتری به آن نیاز دارد. این فلسفه تولیدی در پی کمال و بی نقص کردن سیستم های تولیدی است». تولید ناب به اسامی دیگری چون: «تولید روان»، «سیستم تولید تویوتا» و «تولید بهنگام» نیز نامیده می شود. این تولید از این رو ناب نامیده می شود که در مقایسه با تولید انبوه همه چیز را به میزان کمتر مورد استفاده قرار می دهد. اصول تولید ناب اهداف نامحدودی را برای سیستم در نظر می گیرد: نزول پیوسته قیمت تمام شده، به صفر رساندن ضایعات و تنوع بی پایان محصولات. این شیوه تولید یک سیستم کامل است که از فلسفه بهبود مستمر استفاده می کند و با بهره گیری از فرهنگ کار تیمی سعی در تحلیل اتلافهای موجود در فرایند تولید و حذف آن ها دارد. ازویژگی‌های چنین سیستمی کاهش زمان تولید، کارایی بهتر پرسنل، کیفیت بالاتر، عمر بیشتر ماشین آلات و کاهش در سطح موجودی و هزینه های سربار است.
دلایل تاکید بر تولید ناب به عنوان یک راهبرد موفق
- نیاز به رقابت موثر در اقتصاد جهانی
- فشار از طرف مشتریان برای کاهش قیمتها
- نیاز به استانداردسازی فرایندها برای دستیابی به نتایج مورد انتظار
- افزایش دائمی انتظارات مشتری
 
سیستم ناب در سازمان های خدماتی
در عملیات اداری یک شرکت تولیدی یا در یک سازمان خدماتی، بسیاری از ابزارها و شیوه های ناب با کاربرد اقتضایی قابل استفاده هستند. در این فرایندها به جای سخت افزار باید به دنبال ایجاد ارزش افزوده و استفاده از اطلاعات یا نرم افزاربود. برای مثال در یک مجموعه بیمارستانی می توان در فرآیند ها از طریق روشهایی نظیر کاهش زمان چرخه و اجزای آن (یعنی تعریف رویه ها، کارگروهی، استاندارد سازی، نقطه استفاده از ذخایر، سیستم دیداری و...) بهبود ایجاد کرد.
وظایف مدیریت در اجرای اصول ناب
طرح مناسب و مدیریت اجرایی کلید دستیابی به موفقیت پایدار در استفاده از تولیدناب است. برای اجرای موفق اصول ناب، علاوه بر عملکرد مدیریت، لازم است تولید ناب را با تمام راهبردهای سازمان هماهنگ کرد. وظایف عمده مدیریت در سیستم ناب شامل این موارد می شود:
- ایجاد تغییر در فرهنگ سازمانی همسو با اصول و رویه های ناب.
- طراحی یک برنامه جامع و برنامه ریزی شده به جای راه حلهای تک منظوره.
- تامین منابع لازم
- حفظ اصول ناب و عمل به آن و تعهد بلند مدت
- اختیار دادن به کارمندان و تاکید بر کارگروهی و همکاری.
با این وجود اکثر شرکتهایی که همچنان از روشهای تولید سنتی و انبوه استفاده می کنند برای خود دلایلی دارند: اول آن که آماده سازی سیستم ناب نیاز به هزینه و زمان دارد. دلیل دوم این است که سیستم های ناب تغییراتی بنیادی در فرآیندها و رویه های سازمان بوجود می آورند که نیاز به داشتن بستر فرهنگی، تکنولوژیک، اطلاعاتی و تدارکاتی مناسب داشته و همین طور الزامات قانونی و اجتماعی را ایجاب می کنند. دلیل سوم این است که تغییر شکل دادن سازمان از تولید انبوه به تولید ناب تنها در شرایطی که حتماً برخاسته از مدیریت باشد امکان پذیر است.
 
اتلاف و تولید ناب
از دیدگاه تاایچی اهنو، اتلاف، هر فعالیتی است که منابع را مصرف کند ولی ارزشی برای مشتری خلق نکند. قدرت ناب در این است که یک «جریان ارزش» را از دید مشتری لحاظ کرده و در یک رهیافت سیستماتیک به مرحله عمل در آورد. محور اقدامات ناب، حذف جامع اتلافهایی شامل این موارد است: (جدول فوق)
این اتلاف‌ها توسط ابزارهای آماری کنترل فرایند شامل شش سیگما، شناسایی و پس از ریشه یابی با چراهای پنج‌گانه در یک فرآیند بهبود مستمر حذف می شوند.
ارزیابی تغییرات در جهت تولید ناب (عناصر تولید ناب)
با در نظر گرفتن اصول اساسی ناب می‌توان این مراحل را برای اجرا در نظر گرفت:
تعیین دقیق ارزش هر محصول‌، شناسایی جریان ارزش محصولات (زنجیره ارزش مشتری) ،‌‌ حرکت بدون وقفه در این مسیر، سیستم کششی و تعقیب کمال. به منظور ارزیابی تغییرات در جهت تولید ناب باید مولفه هایی را لحاظ کرد که عبارتند از:
-1 حذف اتلاف (یعنی‌هرچیزی که مشتری نمی خواهد برای آن بهایی بپردازد).
-2 بهبود مستمر توسط حلقه های کیفیت و سیستم پیشنهادات.
-3 عیوب صفر که لازمه کیفیت است.
-4 سیستم کششی به جای فشاری (جریان فرایند براساس نیازها و تمرکز بر خروجی و سنجش تطابق با خواست‌های مشتری به جای تمرکز بر ورودی).
-5 تیم های چندکارکردی (که منجر به کاهش تعداد سطوح سازمانی می شود).
-6 به هنگام بودن (به معنای کوتاه کردن زمان سفارش).
-7 مسئولیتهای غیرمتمرکز و وظایف تلفیقی (که بوسیله افزایش محتوای کاری و کاهش نیروی نظارتی و نیروی کار غیرمستقیم صورت می گیرد).
-8 کنترل کیفیت در حین فرایند به جای بازرسی در انتهای فرآیند.
-9 تنظیم سریع دستگاهها (به خاطر تنوع تولیدات وبالا بودن تعداد دفعات تولید).
10 - شبکه‌ی تامین (ارائه‌ بازخورد به عرضه کننده و رابطه برمبنای سود دو طرفه).
-11 سیستم نگهداری و تعمیرات جامع پیشگیرانه (TPM) . (بوسیله بهبود و اصلاح ماشین آلات و آموزش کارکنان).
-12 تولید محموله های کوچک (سفارشهای کم).
-13 منابع قابل انعطاف (نیروی کار با گستره متنوعی از مهارتها و تخصصها و تجهیزات چند کاره برای تولید محصولات متفاوت در دستگاه های مشابه).
 
-14 رضایت مشتری (هم رضایت مشتریان درونی که کارکنان هستند و هم تامین رضایت مشتریان بیرونی).
-15 سیستم کنترل جی‌دوکا (JIDOKA) (انتقال هوش انسانی به ماشین آلات خودکار به طوری که در مقابل تولید یک قطعه معیوب حساس باشد و ضمن اخطار، به طور خودکار متوقف شود).
-16 استقرارهای سلولی : استقرار انواع ماشین‌آلات (نوعاً به شکل U ) به نحوی که عملیات متفاوت طی یک توالی فشرده و تنگاتنگ صورت پذیرد. در این شکل نمونه ای از استقرار U شکل ترسیم شده است.
نقاط ضعف تکنیک ناب
به منظور داشتن یک دید جامع می‌بایست ضمن لحاظ کردن تمام محاسن و مولفه‌های مذکور، به ضعف های آن نیز در مقایسه با مهندسی ارزش توجه نمود. بعضی از این نقاط ضعف عبارتند از:
- تکنیک ناب ممکن است بدون سنجش منطقی نتایج، ریسک را افزایش دهد.
- تکنیک ناب ممکن است نتواند مستندات کافی جهت سود در بازار کسب و کار برای حسابداری سنتی ارائه دهد.
- به هنگام مواجهه با مسایل پیچیده مکرر و متقابل با محدودیت هایی مواجه است زیرا روش سعی و خطا را در پیش می گیرد.
- سیستم فروش ناب و همین طور آموزش کارکنان و متناسب کردن سیستم سازمان با اهداف ناب ممکن است مجموع هزینه ها را افزایش دهد.
نتیجه گیری
تولید ناب نگرشی است که هدف آن حذف هر فرایند فاقد ارزش از مرحله تهیه مواد اولیه تا فروش است که برای مشتری ارزش افزوده‌ای ایجاد نمی کند. از ویژگی های این سیستم رابطه نزدیک بر مبنای سود معقول با عرضه کننده وارتباط دائمی به وسیله سیستم پایگاه اطلاعات با مشتری و تعهد دوطرفه بین مدیریت و کارکنان است. با این وجود استفاده از تکنیک ناب باید در کنار تکنیک های نوین دیگری مانند مهندسی ارزش و شش سیگما به کار گرفته شود تا ضمن استفاده از مزیت های آنها، نقاط ضعف احتمالی تکنیک ناب نیز کاهش یابد.................

.........................................................................................

منـابـع
-1 جورج الوکال، فرشید عبدی، سهیلا سردار، فرهاد افشاری. «ناب‌اندیشی در گستره تولید»، نشریه روش شماره 89.
-2 شیخ زاده، محمد:«حذف جامع اتلاف (TWE) » ، صنعت خودرو، شماره 63.
-3 فرخ، علی.«تولید ناب»; نشریه تدبیر، شماره 118، ص 43-48.
-4 کلانتری، مجید. «بررسی وضعیت اصول بنیادین تولید ناب در ایران خودرو»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
-5 ووماک جیمز، دانیل جونز، دانیل روس. راد نژاد،آزاده. «تولید ناب»; انتشارات آتریلات، اصفهان 1376 .
6 - J.K. Winson:”Another Lean Tool”. The University of Idaho Industrial Technology Department.
7 - Charlts L, Cell and Boris Arration: “Creating Value with Lean Thinking and Value Engineering.
8 - Christler Karlson and Par Ahlstroml “Assessing Changes toward Lean Production”; International Journal of Operations and Production Management (WWW.emerald.com).......

 

دانلود مقاله آشنایی با سیر تحول و کاربردهای سیستم های MRP و ERP در سازمانها

دانلود مقاله آشنایی با سیر تحول و کاربردهای سیستم های MRP و  ERP در سازمانها

دانلود مقاله آشنایی با سیر تحول و کاربردهای سیستم های MRP و  ERP در سازمانها

..........................................................................................................

مولف: گسترش انفورماتیک ایران
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2010
وضعیت: تمام متن
منبع: گسترش انفورماتیک ایران (تحت پوشش سازمان گسترش صنایع ایران)
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
مقدمه:  هر سازمان، هرچند که کوچک باشد، دارای بخش ها و سلسله مراتبی است. هر بخش مسئولیتهایی را بر عهده دارد که به نحوی تکمیل کننده وظایف سایر قسمت های سازمان میباشند. این بخش ها، در کل در جهت منافع سازمان قدم برداشته و سعی می کنند اهداف سازمان خود را عملی سازند، همچنین بسته به وظایف تعیین شده برای هربخش از سازمان، بعضا موظف هستند با دیگر بخشهای درون سازمان و یا برون از سازمان ارتباط متقابل داشته باشند. برای مثال بخش فروش یک سازمان را در نظر بگیرید. این بخش باید با بخش تولید و همچنین بخش مالی درون سازمان ارتباط مستمر داشته باشد و در عین حال با دیگر شرکتها که نقش مشتری را ایفا میکنند در ارتباط است. حال سازمانی را در نظر بگیرید که بخش فروش آن با دیگر قسمتهای آن سازمان بی ارتباط است و به صورت یکسویه انجام فعالیت میکند. کاملا واضح است که چه تبعاتی را به دنبال خواهد داشت. در خوشبینانه ترین حالت میتوان حدس زد که واحد فروش کالایی را به فروش میرساند در حالی که واحد تولید در آن بازه زمانی قادر به تامین و تولید آن کالا نیست. اگر تعامل در هر یک از قسمتهای سازمان از بین برود، بدون شک شاهد تبعات منفی زیادی خواهیم بود. از این رو باید با استفاده از یک راه حل  کارآمد، تعامل درون سازمانی  و تعامل برون سازمانی  را پوشش داده و یکپارچگی اطلاعاتی به وجود آوریم.

در این زمان،  ERP به عنوان سیستم یکپارچه ساز اطلاعاتی در سازمان، مورد توجه قرار میگیرد. یک سیستم ERP کلیه بخشهای درون سازمان را در برگرفته و اطلاعات را به صورت یکپارچه، در یک بانک اطلاعاتی نگهداری میکند، که از این اطلاعات در هر زمان که نیاز باشد در انجام سایر وظایف استفاده میشود. مانند تولید، مدیریت زنجیره تامین، پروژه ها، منابع انسانی و ... .
در ادامه این مطلب نگاهی به تاریخچه ERP و نحوه شکل گیری آن خواهیم داشت. همچنین خواهیم دید که چگونه باید ERP را انتخاب کرد و خصوصیات و نقاط قوت و ضعف سیستم ERP را مورد بررسی قرار میدهیم.
تاریخچه ERP
در زمانهای گذشته، یعنی قبل از دهه 60، سازمان ها و شرکت توجه چندانی به روند انجام وظیفه توسط بخشهای مختلف خود نداشتند. به بیانی دیگر هر بخش از سازمان فقط به انجام وظیفه در حیطه کاری خود تمرکز داشت و ارتباطی بین بخش های مختلف سازمان به چشم نمی خورد. نرم افزارهایی که در این دوران مورد استفاده قرار میگرفتند توجهی به حجم تولید، زمان تحویل، موجودی و ... نداشتند و هدف آنها تهیه مواد لازم برای تولید تعدادی محصول بود.
دهه 60 یعنی سالهای بین 1960 و 1970، مفهوم MRP  توسط شرکت IBM  ارائه گردید. در این دوران تمرکز بیشتر بر روی سیستم های کنترل موجودی بود. منظور از MRP ، برنامه ریزی مواد مورد نیاز و نظارت دقیق بر روند تغییر میزان موجودی است. شرکت IBM نرم افزاری را تحت عنوان MRP I  ارائه کرد که مشکل اصلی آن نیاز به وجود کامپیوترهای بسیار گرانقیمت  بود. از طرفی دیگر این سیستم ارتباط بین تولید و استراتژی های رقابتی سازمان را چندان مد نظر قرار نمی داد. ضمنا ظرفیتهای تولیدی سازمان چندان در این سیستم لحاظ نمی شدند.
MRP  در نوع خود یک انقلاب بزرگ محسوب می شد اما ضعف بزرگ آن این بود که خود نیز جزیی از زیرسیستم ها محسوب به شمار می رفت و عدم توانایی در یکپارچگی مابین اجزای سیستم باعث شد که جای خود را به  MRPII بدهد. این سیستم در ایجاد یکپارچگی در اجزاء بخش تولید موفق عمل کرد اما باز هم نتوانست بخش غیر تولیدی و خدماتی را به صورتی یکپارچه مدیریت کند. همچنین این سیستم ها به صورت اطلاعاتی مطلق عمل میکردند و در انجام امور و فعالیت ها نقشی نداشتند. در اوایل دهه 90 میلادی، نسل جدیدی از این سیستم ها تحت عنوان ERP، پا به عرصه وجود نهادند، که توانستند با استفاده از فن آوری اطلاعات، شبکه ای از نرم افزار ها و سخت افزار ها ایجاد یکپارچگی بین تمام بخشهای سازمان ( تولیدی و خدماتی) را فراهم سازند.
ERP با ایجاد زنجیره ای کاملا یکپارچه بین کلیه واحدها و بخشهای یک سازمان ضمن افزایش راندمان کاری هر یک از این بخش ها و کاهش زمان لازم جهت تولید و ارائه کالا ها و خدمات، در هر لحظه آماده پاسخ گویی به نیازهای مشتریان، کارکنان و تامین کنندگان می باشد. ERP را نمی توان به تولید یا تجارتی خاص محدود کرد و میتواند در هر سازمان چه تولیدی باشد و چه خدماتی، مستقر شده و صاحبان آن را از مزایای خود بهره مند کند. امروزهERPهای پیشرو، علاوه بر اینکه کلیه وظایف سنتی مدیریتی شرکتها همچون سیستمهای مالی، فروش، تولید، منابع انسانی و ... را پوشش می دهند، شامل راه حل هائی همچون مدیریت داده های تولید ، سیستم مدیریت انبار ، سیستم اجرائی تولید  و غیره نیز میباشند. اکنون کارائیERPها آنچنان افزون گردیده که بتوانند بمنظور پشتیبانی از نیازهای همه صنایع و زمینه های تجاری همانند صنایع بهداشت و درمان و خودروسازی متناسب گردند. یک سیستم ERP از لحظه ای که مواد اولیه از تامین کنندگان تقاضا میشود تا لحظه ای که محصول ارائه شده توسط شرکت به مصرف کامل می رسد، حضور دارد و کلیه مراحل را به صورت یکپارچه مدیریت می کند.
 
جدول 1) سیر تکامل سیستم های مدیریت منابع سازمان
اجزاء ERP
همان طور که قبلا اشاره شد، مدیریت منابع سازمانی (ERP) در واقع ارائه جدیدی از مدیریت منابع ساخت (MRPII) می باشد. در مدیریت منابع ساخت کاستی هایی وجود داشت که باعث عدم موفقیت در برطرف کردن مشکلات سازمان می شد. یکی از این مشکلات عدم ارتباط در لایه های مختلف بود و بیشتر ارتباطات به صورت افقی انجام می شد. همچنین این سیستم ها به صورت اطلاعاتی مطلق عمل می کردند و در انجام امور و فعالیت ها نقشی نداشتند. پس از ظهور نسل سیستمهای  ERPدر اوایل دهه 90 میلادی، مدیریت منابع سازمانی، رنگی دیگر پیدا کرد و یکپارچگی کل فرآیندهای سازمانی و بین بخشی آن فراهم آمد. ارتباط بین کلیه بخش های سازمان، صرف نظر از تولیدی یا خدماتی بودن، از مهمترین و اصلی ترین وظایف یک سیستم ERP محسوب می شود.
تا قبل از ظهور سیستم ERP، این مسئله که هر بخش از سازمان برای خود یک سیستم اطلاعاتی جداگانه داشته باشد، زیاد دور از ذهن به نظر نمی رسید. برای مثال بخشهای منابع انسانی، ارتباط با مشتری و تولید، هر یک برای خود یک سیستم مجزا و با ساختار انحصاری داشتند. در این حالت مشکل عمومی، ایجاد تعامل و یکپارچگی بین اطلاعات این بخشها می باشد. از ابتدای دهه 90 میلادی و احساس نیاز به یکپارچگی بین بخشهای مختلف سازمان و ظهور ERP، تا به امروز، شاهد صعود شگرفی در روند فعالیتهای تجاری سازمانها و شرکت ها هستیم و این روند همچنان ادامه دارد. دلیل اصلی این امر را می توان بدین گونه بیان کرد که با پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی ، سیستم های ERP نیز گسترش یافته و توانسته اند زیر بخش های  مدیریتی بیشتری را در کلیه زمینه های فعالیت سازمان، تحت پوشش قرار دهند.
 
شکل 1) نمودار ارزیابی میزان سود سازمانها از ابتدای شکل گیری سیستم ERP تا سال 2004
در یک تقسیم بندی کلی می توان اجزاء تشکیل دهنده سیستم‌های ERP را در قالب گروههای زیر مورد بررسی قرار داد :
• بخش تولید  :
   o مهندسی، صورت حساب مواد، زمانبندی، مدیریت جریان کار، کنترل کیفیت، مدیریت قیمتها، فرآیند ساخت و ... .
• مدیریت زنجیره تامین  :
   o روند دریافت سفارش تا تامین، صورت موجودی، خرید، برنامه ریزی زنجیره تامین، زمانبندی تامین کنندگان، ارزیابی کالاها، محاسبات مربوط به کارمزد و ... .
• بخش مالی  :
   o دفتر کل، مدیریت نقدینگی، حسابهای پرداختی، حسابهای دریافتی، دارایی های ثابت و ... .
• بخش طرح و برنامه :
   o قیمت گذاری، صدور صورت حساب،  مدیریت فعالیتها و ... .
• بخش منابع انسانی  :
   o منابع انسانی، صورت حقوقی، آموزش، صورت وظایف و... .
• بخش مدیریت ارتباط با مشتری   :
   o فروش و بازاریابی، کمیسیون، کار و خدمات و ... .
• بخش انبار داده  :
   o ثبت کلیه داده ها و اطلاعات مربوط به بخشهای سازمان و ایجاد تعامل مابین این بخشها.
• برنامه ریزی تولید:
   o برای برنامه ریزی و کنترل فعالیتهای تولیدی یک شرکت کاربرد دارد. این ماژول شامل اجزای فرعیBOM ، مراکز کاری، ردیابی مواد، برنامه ریزی عملیات و فروش، برنامه کلان تولید، برنامه ریزی نیازمندیهای مواد، کنترل سطح کارخانه، سفارشات تولید، هزینه یابی مواد و...می‌باشد.
• مدیریت کیفیت :
   o یک سیستم اطلاعاتی و کنترل کیفی است که برنامه ریزی کیفیت ، بازرسی و کنترل تدارکات و تولید را بر عهده دارد.
توجه به این مطلب ضروری است که اصلی ترین بخش هر سیستم ERP، شامل ماژولهای کاربردی آن می باشد. این اجزا می توانند خود دارای اجزای فرعی باشند که برای وظایف و مقاصد ویژه ای کاربرد دارد که عبارتند از : ساختار سازمانی شرکت ، طراحی چارچوب گزارشات داخلی و خارجی ( جهت ارسال به سازمانهای خارج از شرکت ) ، سازمان فروش ، کانالهای توزیع کالا، سلف سرویس کارمندان ( کارمندان قادرند از طریق اینترنت به اطلاعات خود درسیستم منابع انسانی دسترسی داشته باشند )، سیستم MATCHCODE جهت یافتن اطلاعات خاص مورد نیاز با استفاده از ابزارهای جستجو ، امنیت سیستم و ... .
 
شکل 2) شمای کلی از منطق درونی سیستم ERP
چرا از ERP استفاده می کنیم؟
بطور کلی هدف اصلی و اولیه ERP آن است که فرآیند دریافت سفارش از مشتری و پردازش آن تا مرحله نهایی را بهبود بخشد . بعنوان مثال وقتی یک سفارش رسیده از سوی مشتری وارد سیستمERP میگردد ، همه اطلاعات لازم جهت تکمیل و ارائه این سفارش ، در آن موجود میباشد . اطلاعات مربوط به اینکه آیا مشتری سفارش دهنده ، اعتبار کافی نزد شرکت را دارد یا خیر ، از ماژول مالی بدست می آید و به همین ترتیب اطلاعات لازم در مورد سطح موجودی انبار کالا و مواد اولیه مربوط به این سفارش ، از ماژول انبار استخراج میگردد.
دلیل دیگری که یک سازمان را ملزم به پیاده سازی یک سیستم ERP میکند، بحث هزینه هاست. البته باید توجه داشت که اجرای یک سیستم ERP نیز خود به تنهایی منجر به صرف هزینه های بعضا زیاد میشود. در نتیجه باید با یک امکان سنجی دقیق بحث هزینه ها را زیر نظر گرفت. این امکان سنجی باید با علم به اینکه هزینه های مربوط به اجرای سیستم ERP معمولا برگشت پذیر خواهند بود، انجام گیرد. به طور کلی در صورت مواجه شدن با هریک از شرایط زیر باید به استقرار ERP و یا ارتقای نوع فعلی آن اقدام کرد:
• عدم وجود یکپارچگی در میان بخش های مختلف درون سازمانی و برون سازمانی
• احساس نیاز برای برقراری ارتباط با تجارت الکترونیک
• عدم هماهنگی زنجیره تامین با نیازهای سازمان
• رشد سریع و یا غیر قابل کنترل سازمانی
• شرایط مبهم مالی
• صرف هزینه های جانبی زیاد و اجتناب نا پذیر
• عدم هماهنگی انبار ها با بخش تولید
• دوباره کاری و یا موازی کاری
• تغییر صعودی نیازهای مشتریان
• نیاز به افزایش بازدهی
• تاثیر منفی ERP فعلی مستقر در سازمان بر روند رشد ( عدم موفقیت ERP فعلی)
•  عدم توانایی در برآورد های لازم بطور دقیق و همچنین پیش بینی ها و برنامه ریزی ها
• به طور کلی عدم توانایی در مدیریت منابع سازمان
یک سیستم ERP، سیستمی انعطاف پذیر است که اطلاعات و فرآیندهای مربوط به این اطلاعات، در درون واحدهای سازمانی، بین واحدهای سازمانی و واحدهای سازمانی با خارج از سازمان را یکپارچه میکند. از این رو میتوان گفت ERP به دلیل پوشش افقی سازمان، یکپارچگی آن را تضمین میکند و هر زیر سیستم اطلاعات خود را بر روی پایگاه داده مشترک درج میکند. به بیانی دیگر در ERP، افزونگی داده وجود ندارد و مغایرت بین زیر سیستمها از بین رفته و همخوانی اطلاعات تضمین میشود. ERP کلیه فرآیندهای سازمان را که جنبه اطلاعاتی دارد تحت پوشش قرار می دهد. برای مثال در شرکتهای توزیعی و تولیدی،  فرآیندهای فروش و خدمات پس از فروش، فرآیند تدارک و تامین کالا، فرآیند برنامه ریزی و کنترل تولید، فرآیند نگهداری و تعمیرات، فرآیند دریافت و پرداخت، فرآیند منابع انسانی و فرآیندهای مالی از قبیل دفتر داری ، حقوق و دستمزد، دارایی های ثابت، بودجه و گزارشات و قیمت تمام شده و ... ، به صورت خودکار و غیر قابل تغییر صادر گردد.
سیستم ERP قادر است با سیستم های خارج از سازمان تبادل اطلاعات نماید.این تبادل از قبیل اخذ سفارش از مشتری و درخواست خرید از تامین کنندگان است. به عبارت دیگر، ممکن است قسمتی از فرآیند، خارج از سازمان اجرا گردد.
یکی دیگر از عواملی که استفاده از ERP  را لازم جلوه می دهد خاصیت تغییر پذیری یا انعطاف پذیری آن است. یکی از عوامل شکست سازمانهای موفق، پایبندی سنتی سازمان به فرآیندهایی است که زمانی کار آمد بوده اند ولی به مرور و با تغییر شرایط ، ناکارآمد شده اند و سازمان برای طراحی مجدد آن تدبیری نیندیشیده است. بدیهی است سازمانهایی ماندگار ترند که از فرآیند های کار آمدتری برخوردارند و راهکار سیستماتیک برای بهبود مستمر فرآیندها تدارک دیده اند.
 
شکل 3) ایجاد یکپارچگی بین لایه های مختلف مدیریتی
 به طور خلاصه میتوان حداقل مزایای یک سیستم ERP را شامل موارد زیر دانست:
• فرآیندگرایی
   o فرآیند های کسب و کار از طریق سیستم مدیریت فرآیند ، در کارتابل  مسئولین به گردش در می آید.
• گزارش ساز
   o کاربران ERP با استفاده از داده های بانک اطلاعاتی می توانند گزارش های موردی را تعریف و تهیه نمایند.
• برنامه ریزی
   o برنامه ریزی تامین مواد
   o برنامه ریزی تولید بر اساس ظرفیت و سایر منابع
   o برنامه ریزی آموزش کارکنان
   o برنامه ریزی پیشگیرانه ماشین آلات و تجهیزات
• چند ارزی
دستاوردهای دیگری را که میتوان به وجود یک سیستم ERP نسبت داد،‌ چه در حوزه های فنی و عملیاتی و چه در حوزه مالی ، عبارتند از :
• ارائه روش‌های استاندارد و یکپارچه برای انجام عملیات در واحدهای مختلف سازمان
• بهبود کیفیت اطلاعات و سرعت دستیابی به آن
• به‌روز نمودن اطلاعات مالی و عملیاتی
• کاهش هزینه‌های عملیاتی (پردازش اطلاعات، خرید، فروش، پشتیبانی و تدارکات و ... )
• بهبود مدیریت سفارشات
• کاهش زمان انجام فرایندهای عملیاتی (خرید، فروش، تحویل/ توزیع کالا و ...)
• کاهش زمان دوره انبارداری و موجودی انبار
• افزایش راندمان کاری کارکنان
• کاهش هزینه‌های دوره‌های نگهداری تجهیزات
• سازماندهی و بهینه‌سازی روش‌های ورود داده‌ها در سیستم
• بهینه‌سازی موجودی سازمان
• دسترسی سریع و ایمن به اطلاعات به دلیل طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌ها مبتنی بر اینترنت
• کاهش میزان سطوح آموزشی مورد نیاز جهت مدیریت سازمان به دلیل یکپارچگی سیستم‌ها
• همبستگی کامل و خودکار بین سیستم‌ها
• امکان شبیه‌سازی سناریوهای مختلف در سیستم ERP قبل از اجرای عملیات و مشاهده نتایج آن
• به حداقل رساندن هزینه‌های سازمان (به ویژه هزینه‌های عملیاتی)
• استفاده بهینه از دارائی‌ها
• افزایش برگشت سرمایه
• بهینه‌سازی گردش مالی
• کاهش زمان بستن حساب‌های مالی آخر دوره (کاهش زمان دوره‌های مالی)
• کنترل منابع جهت استفاده بهینه
از دیگر مزایای ERP امکان استفاده از تکنولوژی های روز دنیا در به کار گیری آن است. برای مثال با استفاده از یک سیستم ERP ، ایجاد یک تجارت الکترونیک  به ساده ترین صورت ممکن انجام پذیر است. که میتوان تحت عنوان ERPی توسعه یافته  از آن نام برد.
 
شکل 4) ERPی توسعه یافته مجهز به Network
نگرش های اجرای یک سیستم ERP  :
اولین اصل که در طراحی و پیاده سازی یک سیستم ERP در یک سازمان، باید مورد بررسی قرار گیرد و به نوعی بیشترین سهم را در تضمین موفقیت آن سیستم دارا میباشد، بحث فرهنگ سازی در بین کارکنان آن سازمان میباشد. باید به این مسئله توجه داشت سازمانی که میخواهد یک سیستم ERP را تجربه کند، آیا قبلا از سیستم دیگری استفاده میکرده و یا اینکه سازمان مربوطه در حال شکل گیری است و از بدو تاسیس تقاضای استفاده از ERP  را دارد؟ در صورتی سازمان مورد نظر قبلا با سیستمی ناکارآمد دست و پنجه نرم میکرده است باید در ابتدا به کاربران سیستم قبلی یک شمای کلی از خصوصیات سیستم ERP ارائه کرد و  به نوعی فرهنگ استفاده از آن را در بین افراد جا انداخت. چرا که اگر بدون فرهنگ سازی اقدام به تغییر در سیستم گردد،‌ مقاومت کارکنان را شاهد خواهیم بود. پس از این مرحله باید یک تعریف جامع از اهداف پیاده سازی سیستم ERP در سازمان و درک ضرورت آن تهیه شود.
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، اجرا یک سیستم ERP مستلزم صرف هزینه خواهد بود که این هزینه بسته به حجم کار ممکن رقم بزرگی باشد. در نتیجه ایجاد اطمینان از اینکه بودجه کافی برای طرح موجود است یک امر مهم در فاز امکان سنجی محسوب می شود که به تبعات آن رضایت مدیران ارشد سازمان و اطمینان از حمایت آنان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
علل شکست بسیاری از ERPها که در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت ، عدم آگاهی در باره این موضوع است که : کدام سیستم ERP برای سازمان مناسب ترین خواهد بود؟ پس باید قبل اجرایی شدن طرح ، با تحلیل و بررسی های کارشناسانه و بهره گیری از مشاورین اصلح، بهترین و مناسبترین نوع سیستم ERP بر اساس نیازمندی های سازمان، حجم کاری سازمان، وسعت سازمان، زمینه های فعالیت سازمان و ... انتخاب گردد. با در نظر گرفتن موارد فوق و تعیین مسیر، با انتخاب تیمی کارآمد و با تجربه در زمینه ERP، پروژه به مرحله اجرا وارد می شود.
 با انجام این امکان سنجی های اولیه باید یک روش مشخص را برای جایگزینی سیستم فعلی با یک سیستم ERP انتخاب کرد. بر اساس تحقیقات انجام شده، سه روش عمده برای این کار وجود دارد که عبارتند از :
1. Big-Bang Approach :
§ در این روش، همانطور که از نام آن پیداست،‌ با یک جایگزینی انفجاری رو به رو هستیم. یعنی سیستم فعلی و کلیه تجهیزات وابسته به آن به یک باره و در یک روند ضربتی کنار گذاشته میشود و سیستم جدید جای آن را میگیرد. این روش، ریسک پذیری زیادی دارد و بحث فرهنگ سازی و امکان سنجی را نیز نادیده میگیرد. از این روش معمولا به ندرت استفاده میشود و در گذشته بیشتر کاربرد داشته است.
2. Pilot Approach :
§ در این روش از پیاده سازی، با مطالعه بخش های مختلف سازمان، یک بخش به عنوان Pilot در نظر گرفته میشود. از خصوصات بخش Pilot این است که تغییر در آن بر روند کاری سازمان کمترین تاثیر را داشته باشد.  از این طریق میتوان سیستم جدید را به صورت آزمایشی، در این بخش از سازمان اجرا کرد و نتایج را مورد بررسی قرار داد. در صورت موفقیت آمیز بودن سیستم، به مرور به اشاعه آن پرداخت. مزیت بزرگ این روش ، امکان استفاده از تجربیات قبلی در اجرای سیستم در بخش Pilot  میباشد. در این روش میتوان عیبهای احتمالی را به سرعت شناسایی کرد و با در دست داشتن زمان کافی به رفع آنها پرداخت.
3. Phased Approach  :
§ در این روش ، هدف به جای پیاده سازی کل پروژه ERP بر ماجولها و اجزایی از این سیستمها متمرکز است . به این ترتیب که ابتدا تیم راه اندازی با مدیران ارشد در مورد اینکه چه اجزایی پیاده سازی شود به اتفاق نظر رسیده و در نهایت اقدام به راه اندازی آن میکنند . از آنجا که در عمل چنین اجزایی معمولا سیستمهای حسابداری و مالی بوده است و در این بخشهامعمولا" تعداد نسبتا" محدودی از پرسنل کل سازمان فعالیت دارند ، موفقیت پروژه در این بخشها دلیلی قاطع بر موفقیت پروژه در سطح کل سازمان نخواهد بود . نهایتا" پس از تکمیل و عملیاتی شدن این بخشها ، سایر اجزای ERP نیز به ترتیب اولویت درسازمان پیاده سازی خواهد شد .

مشکلات موجود در پیاده سازی ERP ‌:
 بدون شک هیچ تغییری خالی از مشکلات نخواهد بود. ایجاد تغییر در روند سیستماتیک یک سازمان نیز تبعاتی را در پی خواهد داشت که میتوان با مطالعه قبلی و ایجاد آمادگی، خیلی از این مشکلات را حل کرد. البته باید توجه داشت که این معضلات در اجرای یک سیستم ERP نباید باعث خدشه دار شدن مزایای استفاده از آن گردد.
 اولین مشکل در اجرای یک ERP و بعد از آن، افزایش هزینه ها میباشد. این هزینه ها ، هم مربوط به زمان اجرای سیستم و هم مربوط به نگهداری آن میشود. همچنین افزایش هزینه پرسنل را نیز در پی خواهد داشت. منظور از هزینه پرسنل، جذب و به کار گیری افرادی است که آشنایی لازم با ERP را داشته باشند و یا ایجاد محیط آموزشی برای کارکنان فعلی. مسئله بعدی که پیش رو خواهد بود،‌ وجود الزام در مهندسی مجدد خواهد بود. مخارج بالا در تهیه ERP و همچنین پرداخت حق عضویت در برخی از سیستم های ERP یکی دیگر از مشکلات استفاده از این سیستم هاست. در برخی موارد به علت عدم موجود بودن پرسنل IT  قوی ، راهنمایی های فنی به درستی درک و یا عمل نمی شود و سبب توقف موقت در بهره برداری از سیستم می گردد.
 به طور کلی میتوان مشکلات اصلی موجود در یک سیستم ERP  را در شش مورد خلاصه کرد. البته راه کار پیشنهادی در رفع آنها نیز قید گردیده است :
 
1. زمانبر بودن  ERP:
ü راهکار : توجه بیشتر به مسائل عمومی و ایجاد اجماع عمومی و به حداقل رساندن مسائل با حساسیت بالا و سیاست های داخلی.
2. گران و پر هزینه بودن ERP:
ü راهکار : ایجاد یک سیستم ERP ممکن است از چند صد هزار تومان تا چند میلیارد تومان هزینه در بر داشته باشد. اما این هزینه به مراتب کمتر از مهندسی مجدد کل روند تجاری سازمان خواهد بود و همچنین ایجاد تغییر در سیستم ERP پس از گذشت چند سال بسیار ارزانتر از مهندسی مجدد چندباره میباشد.
3. ایجاد تطابق و هم شکلی میان ماژولهای سازمان :
ü راهکار :  میتوان در ابتدا از ساختار و معماری خاصی بهره جست که بیشترین یکپارچگی میان اجزای سازمان را پوشش دهد.
4. به وجود آمدن وابستگی به تامین کنندگان سیستم:
ü راهکار : با ایجاد سیستم ERP،‌ فقط با یک تامین کننده سر و کار خواهیم داشت و آن هم تامین کننده سیستم خواهد بود. در حالی که سایر تامین کنندگان به سیستم ارجاع داده میشوند و این ERP است که به آنها پاسخ خواهد داد. به عبارتی دیگر ، وابستگی به یک تامین کننده بهتر از چندین تامین کننده میباشد.
5. امکانات و پیچیدگی ماژولهای ERP :
ü  راهکار :  سازمانی که از ERP استفاده نمیکند نیز دارای ماژولها و بخشهای متعدد و بسیار زیادی است که کارکنان باید مرتب آنها زیر نظر داشته و نگهداری کنند اما با وجود یک ERP، کارکنان فقط ناظر بر روند اجرایی شدن کارها خواهند بود و وظایف کنترلی اصلی بر عهده ERP میباشد.
6. گسترش روند تجاری سازمان و نیاز  به روز رسانی :
ü راهکار : از آنجا ERP یک سیستم ساخت یافته و دارای تعامل با تکنولوژی های روز میباشد، درنتیجه هر گونه به روز رسانی در سیستم و چه از راه دور ، با صرف کمترین هزینه اتفاق می افتد.
 
دلیل عدم موفقیت ERP ها در بعضی از سازمانها:
 با توجه به روند رو به گسترش جهانی شدن و افزایش رقابت در بازارهای جهانی ، شرکتها در سالهای آینده ناگزیر به پیوستن به بازارهای جهانی خواهند بود و برای انجام این کار وجود آمادگی لازم از جهات مختلف امری ضروری بنظر میرسد . اما باید توجه داشت که  ERPروند کار افراد را در تمام موسسه دگرگون می‌کند. اگر کارکنان در هر یک از بخش‌ها با این امر که روش‌های جدید بهتر از روش‌های قبلی هستند موافق نباشند، در مقابل استفاده از نرم‌افزار مقاومت می‌کنند، مقاومت درونی موسسه در برابر تغییر یکی از دلایل متداول شکست پروژه‌های  ERP است.
در تحقیقی که توسط  MaheshwariوKumar  در سال2002 انجام شده است، موانع اصلی موجود در راه پیاده سازی این سیستمها در قالب فاکتورهایی با نظرخواهی از شرکتهای استفاده کننده از سیستمهایERP  شناخته شده اند که در زیر به آنها اشاره می شود:
 
جدول2) نتایج تحقیق MaheshwariوKumar  در سال 2002
با توجه به تحقیق فوق ، میتوان دلایل کلی عدم موفقیت اغلب سیستم های ERP موجود را در مقوله های زیر خلاصه کرد :
• عدم شناخت صحیح از اهداف سازمان
• عدم آشنایی با نوع پروسه ها و نحوه اجرای آنها در سازمان
• نداشتن شناخت کافی از نارسایی های موجود
• عدم حمایت مدیران ارشد از طرح
• عدم استفاده از افراد کار آمد در اجرای طرح
• عدم بررسی وضعیت سیستم فعلی
• عدم توجه به فرهنگ سازی و آموزش و آماده سازی کارکنان
• عدم توجه به مهندسی مجدد فرآیندها
• بی بهره بودن از مشاورین قدرتمند در زمینه ERP
• تغییر مدیریت یا ساختار یا اهداف و مأموریت سازمان در حین استقرار
البته موارد مذکور تنها بخشی از عواملی می باشد که در عدم موفقیت سیستم ERP نقش ایفا می کنند. ولی در کل می توان عدم امکان سنجی مناسب و بدون نقص را یکی از اصلی ترین عوامل اغلب شکستها دانست.

امنیت در سیستم های ERP
 از آنجایی که سیستم های ERP با کلیه منابع و اطلاعات در سطح سازمان و بعضا بیرون از سازمان در تعامل هستند، در نتیجه بحث امنیت اطلاعات و تعیین حد و مرز ها برای دسترسی به این اطلاعات از اهمیت ویژه برخوردار می باشد. از آنجایی که لایه های مختلف در سازمانها با یکدیگر متفاوت است و همچنین نوع اطلاعات و حجم اطلاعات کاری آنها نیز با هم فرق میکند ، هنگام پیاده سازی سیستم های ERP در سازمان باید استراتژی مناسبی برای کنترل دسترسی ها به سیستم و اطلاعات در نظر گرفته شود. به طور خلاصه ارزیابی امنیت در سیستم های ERP به پیشنیازهایی تقسیم میشوند که عبارتند از :
• فعالیت های تجاری سازمان و ریسک های مختص این فعالیتها را بشناسید.
• ساختار سازمان و سلسله مراتب لایه های درون سازمان را بشناسید.
• با سیستم در تعامل کامل باشید و کلیه بخش های آن دسترسی داشته باشید.
به منظور ایجاد امنیت اطلاعات در سیستم های ERP، بهترین راه قرار دادن چندین سطوح امنیتی در مراحل مختلف دستیابی به اطلاعات میباشد. این سطوح امنیتی را در بحث کلی میتوان به موارد زیر دسته بندی کرد :
1. ایجاد امنتیت در دسترسی به سیستم :
§ تعریف گروه های کاری، بر اساس پست سازمانی و یا اشخاص
§ تعیین اجازه های دسترسی به فرم های اطلاعاتی از نظر خواندن، درج، ویرایش و حذف اطلاعات با توجه به نوع گروه کاری
2. محدود سازی دستیابی به بانک اطلاعاتی :
§ بدین صورت که فقط افراد خاصی که بعضا مدیریت سیستم را بر عهده دارند مجاز به دسترسی مستقیم به بانک اطلاعاتی باشند. از این نظر نیز میتوان سطوح دسترسی برای این افراد تعریف کرد.
3. گزارش گیری و ثبت عملیات انجام شده :
§ تعیین فایلهایی به منظور ثبت وقایع و عملیات انجام شده توسط تمامی کاربران.
4. مدیریت بانک اطلاعاتی :
§ تهیه نسخه های پشتیبان به صورت دستی و اتوماتیک
§ تهیه نسخه پشتیبان به صورت دوره ای
§ نگهداری فایل های پشتیبان در خارج از محیط عملیاتی و در محیط حفاظت شده.
 
نتیجه گیری :
 با توجه به مطالب یاد شده و با در نظر گرفتن نیاز های روز افزون سازمان ها و مشتریان در کلیه عرصه های تولیدی و خدماتی، میتوان نتیجه گرفت که اجرای سیستم های مدیریت منابع سازمانی، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود و نباید مشکلات پیش رو در اجرای این سیستم ها را دلیلی بر نقض کارآمد بودن آنها دانست. همچنین با نگرشی سیستماتیک و بررسی اهداف و موجودی های سازمان ها میتوان در جهت انتخاب بهترین سیستم ERP گام برداشت.
 هزینه های پیش رو در اجرایی کردن یک سیستم ERP را نباید جزء مخارج غیر قابل بازگشت قلمداد کرد و با تغییر لحن در بیان این مسئله ، صرف اینگونه هزینه ها نوعی سرمایه گذاری در سازمان محسوب می شوند. البته این مهم دارای پیش شرط ارزیابی های دقیق و امکان سنجی های مکرر و بدون نقص میباشد که با به کار گیری افرادی متخصص در این زمینه، میتوان به موفقیت سیستم امیدوار بود.
 ...........................................................................................................
منابع :
1) Fiona Fui-Hoon Nah , "Enterprise Resource Planning Solutions and Management",University of Nebraska,
2) Majed Al-Mashari, Abdullah Al-Mudimigh, Mohamed Zairi, "Enterprise resource planning: A taxonomy of critical factors", College of Computer and Information Sciences, King Saud University
3) Dimitris N. Chorafas, "Integrating ERP, CRM, Supply Chain Management,
and Smart Materials", "Library of Congress Cataloging-in-Publication Data"
4) محمود صارمی، محمد موسی خانی، مهدی عابدینی، " استخراج و ارزیابی شاخص های مرتبط با آمادگی صنعت خودروسازی جهت پیاده سازی ERP " ، نشریه دانش مدیریت ، سال 20، شماره 77
5) مشاورین پارس سیستم، " ارائه الکترونیکی، جلسه آموزش سیستم برنامه ریزی منابع سازمان"
6) خلاصه سمینار دکتر بهرامی "  ارائه الکترونیکی"
7) فرهاد سعادتی، " ارائه الکترونیکی ، برنامه ریزی منابع سازمانی، ERP " ، شرگت بین المللی انفورماتیک پیام آوران (باسا)
8) فرزاد خندان-شرکت داده پردازان سیمیاگران، " امنیت در سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی" ، چهارمین همایش سالانه سیستم مدیریت امنیت اطلاعات
9)  محمد ظاهری،  " استقرار پلکانی ERP، راهی برای کاهش هزینه هاو ریسک" ، شرکت سندپرداز

 

دانلود مقاله الزامات توسعه مارپیچی محصول

دانلود مقاله الزامات توسعه مارپیچی محصول

دانلود مقاله الزامات توسعه مارپیچی محصول

..............................................................
مولف/مترجم: احمد الهیاری
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: تمام متن
منبع: ماهنامه تدبیر-سال نوزدهم-شماره 191
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
چکیده: هر فرایند عملیاتی متاثر از رویکردی است که شامل پیش فرضهایی در زمینه چگونگی انجام و نتایج آن فرایند است. در این بین، فرایند توسعه محصول از این امر مستثنی نیست.در حال حاضر شاهد جایگزینی مفروضات جدید توسعه محصول با پارادایم‌های پیشین هستیم، به گونه ای که هم اکنون برخی از صنایع، مفروضات جدیدی را پذیرفته و رویکردی متفاوت را برای توسعه محصول اتخاذ کرده‏اند.  پیاده سازی رویکردهای جدید و فرایندهای اجرایی آنها مستلزم فراهم بودن برخی از الزامات است.الزاماتی که در صورت فراهم نبودن آنها، جایگزینی نگرشها و پیاده سازی روش جدید از کارآمدی مناسبی برخوردار نخواهد بود.

مقدمه
سالیان متمادی مزیت رقابتی سازمانها در فرایند تولید نهفته بود، اما امروز توانمندی در توسعه محصول، یکی از قابلیتهای مزیت آفرین محسوب می شود؛ به گونه‏ای که بسیاری از سازندگان تراز اول جهانی با واگذاری امر ساخت و معطوف شدن بر مدیریت طراحی و توسعه محصول و خدمات، رقابت در عرصه جهانی را پیش می برند.
با پذیرش فرض غیرخطی بودن تغییرات محیطی، تکیه بر رویکردهای سنتی نمی‌تواند تداوم رقابتی بودن در عرصه طراحی و توسعه محصول را تضمین کند. تغییرات سریع در عرصه‏های مختلف تکنولوژیک و نیزخواستها و نیازهای مشتریان ضرورت درک مفروضات جدید توسعه محصول و فرایند شکل گرفته بر اساس این مفروضات را موجب شده است.
در حال حاضر در اغلب صنایع رویکرد توسعه و تحویل تکاملی، جایگزین رویکردهای سنتی می شود و نتایج مناسب قابل ملاحظه‏ای پدید می آورد. با این حال این جایگزینی نیازمند پدید آمدن برخی الزامات و مکانیزم‌هاست. در این نوشتار تلاش شده تا ضمن تشریح الگوهای سنتی و جدید توسعه محصول الزامات پیاده‌سازی آنها به تصویر درآید.
رویکرد سنتی
در نگرش سنتی که سالیان متمادی رویکرد غالب در مدیریت توسعه محصول بوده است، تلاش می‏شود تمامی قابلیتهای تعریف شده‏ مورد نظر مشتریان در همان نسخه اول گنجانده شود و در صورت لزوم بهبودهایی بر آن در نسخه‏های بعدی اعمال شود. این امر از طریق فرایندی اتمام پذیر و منقطع صورت می‏پذیرد.پس از تحویل محصول، پروژه پایان یافته تلقی می‏شود و تنها در صورت نیاز پروژه‏ای جدید با مشخصاتی دیگر تعریف می‏شود.
فرایندهای شکل گرفته برای پیاده سازی این رویکرد متاثر از چنین تلاشی است. فرایندهای آبشاری و P3I فرایندهای غالب برای اجرای استراتژی سنتی‌اند اگرچه می توان فرایندهای دیگری را نیز برشمرد.
در فرایند توسعه آبشاری به تبع خاستگاه فکری آن تلاش می شود، بسیاری از عناصر مهم مورد نظر یک محصول در تعریف و توسعه آن مورد نظر قرار گیرد. ویژگی بارز فرایند آبشاری آن است که الزامات سیستم در آغاز مرحله طراحی تنظیم می‏شوند. پس از ارائه نسخه اول ممکن است اقداماتی برای بهبود آن صورت پذیرد، اگرچه بسنده کردن به همان نسخه اولیه محتمل است. الگوی آبشاری شامل فعالیتهای تعریف مسئله، امکان‌سنجی، تحلیل نیازها و الزامات،طراحی، پیاده‏سازی و آزمایش، یکپارچه سازی و آزمایش نصب و آزمایش، نگهداری و مرور، به صورت پشت سر هم با امکان بازگشت به مرحله اول و بدون طرح ریزی دقیق و از پیش تعیین شده برای ارتقاهای بعدی است. فرایند آبشاری در صورت وجود شرایط زیر از کارایی برخوردار است:
- نیازها و الزامات طرح محصول، پیش از اجرای آن قابل شناسایی هستند.
- در تعریف الزامات هیچ ریسک تعریف نشده‏ای در نظر گرفته نمی شود. ( ریسک‏های مربوط به فناوری،هزینه زمانبندی، قابلیت‏های سازمانی و غیره).
- ماهیت الزامات پس از تنظیم آنها در مراحل آغازین تغییر چندانی نخواهد داشت؛ مگر تا مرحله عملیاتی.
- الزامات با تمامی انتظارات ذی‌نفعان کلیدی سیستم و نیز محدودیتهای خارجی سازگار است.
- زمان کافی برای پیشروی پیاپی، پیش از نیاز مشتری به محصول، وجود دارد.
قطعا فرایند آبشاری برای سیستم‌هایی که با مفروضات آن در تناقض‌اند، نمی‌تواند مفید واقع شود. سیستم‌های مهندسی پیچیده و وسیع دارای تناقضات ذاتی با فرایند آبشاری‌اند. نمونه هایی از این تناقضات را در صنایعی که با پیچیدگیها و تغییرات فناوری و نیازمندیهای مشتریان مواجه‌اند، می‏توان مشاهده کرد.
فرایند توسعه از پیش تعریف شده محصول (Pre-Planned Product Improvement)، ابزار دیگری برای پیاده‏سازی استراتژی سنتی توسعه و تحویل است. در این فرایند نخستین محصول طی فرایندی آبشاری توسعه می‏یابد، با این تفاوت که برای ارتقاهای بعدی، طرح ریزی دقیق و از پیش تعریف شده‏ای صورت می‏پذیرد.محصول ابتدایی به عرصه عملیات وارد می‌شود و سپس در زمانی دیگر محصول ارتقا می یابد. (شکل1 ) ارتقاها نشانگر تغییرات در طرح است: با این حال تغییر اساسی در ساختار محصول صورت نمی‌پذیرد. در این فرایند متولی توسعه محصول پیشاپیش از چگونگی و شمایل محصول کامل شده، که محصول از پیش طرح‌ریزی شده نیز نامیده می‏شود، آگاه است.
 
رویکرد سنتی با وجود برخی از مزایا دارای نواقص فراوانی است، از جمله می‌توان به مواردی که در پی آمده، اشاره کرد:
_ عدم انعطاف پذیری و چابکی در برابر تغییرات انقلابی
ظهور یک فناوری و یا تغییر اساسی در ترجیحات مشتریان، می تواند موجب ناکارآمدی سیستم‌های پیشین شود و شرکتهایی را که بر فناوریها و برآوردن نیازهای پیشین مشتریان اصرار دارند، به زیر کشد.رویکرد سنتی نشان داده است که از چابکی و انعطاف پذیری لازم برای مواجهه با تغییرات اساسی برخوردار نیست، چراکه تنها در مواردی که تغییرات خطی‌اند، قابل اتکاست.
_ عدم تطابق برخی از برنامه های توسعه محصول با منابع و فناوریهای موجود
در رویکرد سنتی مشخصات مورد نظر برای محصول آتی غالبا با منابع در دسترس ومیزان بلوغ فناوریها تطابق ندارد به گونه‏ای که خود مانعی برای تعریف جسورانه مفاهیم محصول می‏شود.
_ هزینه و زمان بسیار
تجربه به کارگیری رویکرد سنتی، بیانگر تحمیل هزینه بسیار و گاه بی‏نتیجه ماندن پروژه های توسعه محصول است. صرف زمان زیاد در هنگامی که تسریع در توسعه و تحویل محصول به مشتری یک امتیاز رقابتی محسوب می شود، رویکرد سنتی را دچار چالش می‏کند. طولانی شدن زمان توسعه محصول ممکن است به محصولی بینجامد که به هنگام به ثمر رسیدن، موضوعیت خود را از دست داده است.
_ عدم تطابق میان نیازمندیهای مشتریان و قابلیتهای ارائه شده
در بسیاری از موارد شاهد توسعه محصولاتی هستیم که ممکن است با خواسته مشتریان هماهنگی نداشته باشند به گونه‏ای که در برخی موارد ، قابلیتهایی در محصول گنجانده می شوند که نه تنها مورد نیاز مشتری نیست، بلکه مشتری از دریافت آنها پرهیز می‏کند.

رویکرد توسعه و تحویل تکاملی و فرایند توسعه مارپیچی
در تلاش برای رفع نواقص رویکردها و فرایندهای سنتی رویکرد توسعه و تحویل تکاملی (Evolutionary Acquisition) پدید آمده است. در رویکرد تکاملی چند فعالیت و اقدام بزرگ و منفرد توسعه محصول به گامهای توسعه‏ای بسیار کوچکتر تقسیم می‏شود.
در رویکرد تکاملی، ابتدا قابلیتها و نیازمندیها، اولویت بندی شده و قابلیتهای محوری عملیاتی، شناسایی و در گامهای متعدد دسته‏بندی می‏شوند. هرگام خود مجموعه‏ای از قابلیتهای اولویت‏بندی شده را دربر می‏گیرد. در گام نخست تنها قابلیتهای محوری عملیاتی هرچه سریعتر پدید می آید و در اختیار کاربر قرار می‏گیرد و ضمن لحاظ کردن سایر قابلیتها، برآوردن آنها به طور آگاهانه به تاخیر می‏افتد.
در نهایت، گامهای صعودی سطحی از قابلیت را پدید می‏آورند که در فرایند سنتی قابلیت کامل نامیده می‏شود (شکل 2).قابل توجه است که هر گام بایستی بخشی از نیازهای تعریف شده کاربر را برآورده سازد.چند گام بعدی ممکن است به طور نسبی معلوم باشند، اما گامهای دورتر، و به تبع آن، قابلیتهای آن گامها، امکان دارد نامشخص باشند. الزامات گامهای آتی بستگی فراوانی به بازتعریف مستمر الزامات از طریق بازخورد دریافتی از کاربران و نیز بلوغ و آماده بهره‏برداری بودن فناوری دارد.
گامهای پس از گام اولیه، فرایند توسعه را اصلاح می کنند و نیز قابلیتهای جدیدی را که پشتیبان الزامات عملیاتی سیستم هستند عرضه می‏دارند. همچنین فرصتهایی را جستجو می‏کنند تا فناوریهای جدیدی را برای کاهش هزینه‏ها و بهبود قابلیت‏های موجود در محصول، قرار دهند.
 
فرایند توسعه مارپیچی فرایند مناسبی برای پیاده سازی استراتژی توسعه و تحویل تکاملی است. ( شکل 3) فرایند توسعه مارپیچی فرایندی تکرار پذیر برای توسعه مجموعه‏ای از قابلیتهای تعریف شده در هر گام است .
مارپیچ در اینجا به معنای مجموعه‏ای از فعالیتها ( شامل اقدامات اجرایی از قبیل: بازنگری در خواستها و نیازهای مشتریان و نیز فناوریهای موجود در مرحله طراحی،ساخت،امتحان و ارزیابی و تحویل) است که تا شکل‏گیری قابلیت تعریف شده در یک گام، تکرار می‏شوند.
هر مارپیچ منتهی به تصمیمی می‏شود که مفهوم یا پدید آوری محصول را متاثر می سازد.این تصمیم می‏تواند منجر به تداوم فرایند مارپیچی برای پدید آوردن مفهوم و یا محصول اولیه ،عرضه محصول برای عملیات و توقف فرایند شود. تصمیم‏گیری در مقاطع زمانی بررسی صورت می پذیرد.
زمانهای بررسی، مقاطعی از زمان هستند که در آن بنا بر فعالیتهای تعریف شده در هر مارپیچ به بررسی و اعتباردهی و روایی نتایج هر فعالیت مانند شناسایی الزامات پرداخته می‏شود.
در یک مارپیچ، طراحان، یک ایده و تصویر از هدف نهایی دارند، اما هر مارپیچ می‏تواند تغییر کند؛ بنابراین کاملا از پیش طرح ریزی شده نیست. مارپیچهای بعدی بر اساس میزان موفقیت مارپیچهای پیشین تغییر اولویت نیازمندیها، بازخورد عملیات واقعی، تغییر بودجه و نیز سرعت توسعه محصول شکل می‏گیرند.
صنعت نرم افزار خاستگاه توسعه مارپیچی است. برای نخستین بار توسعه مارپیچی در توسعه نرم افزارهای رایانه‌ای مورد توجه قرار گرفت تا میزان انطباق الزامات با نیازهای کاربران افزایش یابد و نیز موجب تطابق بیشتر نرم افزارها با تغییرات سیستم عاملها،رویکردهای برنامه نویسی و تحولات سخت افزاری شود. شکل (3) بیانگر متدولوژی توسعه مارپیچی در صنعت نرم افزارنویسی است.
همانگونه که در شکل (3) مشاهده می‌شود در نخستین مارپیچ، نمونه اول نرم‌افزار، پس از شناسایی الزامات، طراحی مفهومی، طراحی تفصیلی، پیاده‌سازی و آزمون و تحلیل ریسک پدید می آید. فعالیت تحلیل ریسک یکی از ویژگیهای اساسی فرایند توسعه مارپیچی است که در هر مارپیچ پس از پیاده سازی و آزمون صورت می پذیرد.در مارپیچهای بعدی نمونه های دوم و سوم به همین ترتیب شکل می‌گیرند. در رویکرد سنتی تلاش می شد تمام قابلیتها در همان نسخ اولیه محصول کامل شوند. در رویکرد جدید ارتقای برخی از قابلیتهای پیشین در مارپیچهای بعدی مورد نظر است.
توسعه مارپیچی محصول، در صنعت نرم‌افزار منحصر نمانده و توانسته است‌، راهی به سایر حوزه ها نیز پیدا کند.از جمله مهمترین بخشها که از این رویکرد استقبال کرده است صنایع نظامی است.
میلیاردها دلار صرف سیستم‌هایی می‏شود که هزینه توسعه آن بیش از اندازه شده و از زمان برنامه عقب افتاده و در نهایت انتظارات را برآورده نساخته است.توسعه و تحویل تکاملی، استراتژی مرجح صنایع برخی کشورها برای مواجهه با چنین واقعیاتی است.
(شکل 4) نشان می‏دهد که دفاتر توسعه محصول چگونه در صنایع کشورهای غربی، رویکرد تکاملی و توسعه مارپیچی را برای بهره‏گیری در توسعه محصولات بازتعریف کرده‏اند.
در اقتباس از رویکرد تکاملی و توسعه مارپیچی، قابلیتهای مورد نیاز شکسته و در مارپیچهای اول مهمترین قابلیتهای محوری عملیاتی مورد نیاز نیروهای عملیاتی فراهم می شوند. مجموعه‏ای از فعالیتهای طراحی مفهومی، توسعه محصول و تولید در هر مارپیچ تا زمان شکل‏گیری قابلیت مورد نظر تکرار خواهد شد.
 
 
الزامات
در اغلب صنایع، توسعه محصولات همچنان با تکیه بر رویکرد سنتی از شانس بیشتری برخوردار است، به گونه‏ای که تمامی قابلیتهای مورد نیاز مشتریان، در صورت شناسایی درست، در همان مراحل ابتدایی طراحی مفهومی لحاظ شده، در برخی از موارد، امکان بهبود محصول در نسخه‏های دیگر در نظر گرفته می‏شود. برقرار نبودن برخی از الزامات و مکانیزمهای لازم موجب دشوار شدن جایگزینی رویکرد جدید شده است.
1 . درک اساس رویکردهای سنتی و جدید
در صورت نیاز به تغییر و مهندسی مجدد یک فرایند، لازم است پیش از هر عمل دیگری، مفروضات و رویکردی که اکنون بر فرایند اعمال می شود، شناسایی و شفاف شود. مهندسی مجدد فرایند آنگاه از توفیق برخوردار خواهد بود که ریشه‏ها و مفروضات فرایند کنونی را کشف کرده بر اساس آن تغییر اساسی در آن فرایند را محقق سازد.
برای پیاده سازی رویکرد توسعه تکاملی و فرایند مارپیچی، درک و اشاعه مفروضات اساسی آن و اینکه این رویکرد چه نگرشی را جایگزین دیدگاههای پیشین خواهد کرد ضروری است.بدیهی است که تا زمان اقناع کافی دست اندرکاران کلیدی، مقاومتهایی صورت می گیرد که ناشی از عدم دریافت صحیح از رویکرد جدید و مخاطرات پیش بینی نشده پیاده سازی آن است. افراد درگیر در فرایند توسعه محصول بایستی دریابند که در توسعه تکاملی و فرایند مارپیچی، تمامی قابلیتها و ارزشهای مورد نظر مشتری در نسخه‌های اولیه گنجانده نخواهد شد، بلکه لازم است تا با اولویت بندی و طرح گامها در مارپیچهای مختلف، قابلیتها را توسعه دهند.
2 . پذیرش فرض غیرخطی بودن تغییرات محیطی
در حال حاضر تغییرات در بسیاری از حوزه ها از حالت خطی در سالیان پیشین به حالتی غیر خطی تبدیل شده است، به گونه‏ای که پیش‏بینی بلندمدت تحولات آتی از اعتبار برخوردار نیست. پذیرش غیرخطی بودن تغییرات محیطی یکی از الزامات پیاده سازی رویکرد جدید طراحی و توسعه محصول است؛ چراکه تداوم خطی پنداشتن تغییرات پیامدهای ناگواری را برای تصمیم‌گیران به همراه خواهد داشت.
تغییرات اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و تکنولوژیک در جو کلان شرکتها اتفاق می افتند و نیازهای مشتریان و ارزشهای مورد نظر آنها تحت تاثیر تغییرات محیطی به طور مستمر تغییر می‌کنند.
 
 
همچنین هر روز شاهد تغییرات تکنولوژیک بویژه در حوزه های رایانه و الکترونیک،مواد و ... هستیم که موجب می‌شود تا بسیاری از ایده ها و نوآوریها عمر طولانی نیابند و در زمانی کوتاه جای خود را به ایده و فناوری دیگری دهند.از این رو یکی از مهمترین پیش فرضهای پیاده سازی این رویکرد، درک سرعت تحولات و پذیرش غیرخطی بودن تغییرات است.
فرایند مارپیچی اگرچه در صنعت نرم‌افزار شکل گرفته و در صنعت نظامی رشد یافته است، با این حال در هر موردی که نیاز به برنامه ریزی در محیط‌های بسیار متغیر باشد، قابل بهره برداری است.
-3 سازماندهی و تشویق کار گروهی
رویکرد سنتی بر نگرش بخشی و فردگرایی تاکید دارد و این در حالی است که پیاده سازی و اجرای رویکرد تکاملی نیازمند تعامل گسترده کاربران طراحان و سازندگان است. مناسب است از ابتدا کاربر، ارائه دهنده خدمات پس از فروش، سازنده و ... در طرح مسئله و نیاز عملیاتی خویش حضور یابند.
تقویت روحیه کار گروهی و سازماندهی تیم‌های متشکل از کاربران، طراحان و سازندگان از جمله اقدامات اساسی در اجرایی نمودن فرایند مارپیچی است. در جوامع و سازمانهایی که کارگروهی تشویق نمی شود و روحیه فردگرایانه در آنها حاکم است، پیاده سازی رویکرد تکاملی و فرایند مارپیچی امری دشوار است. بهره‌گیری از نظامهایی مانند: مهندسی همزمان و طراحی برای تولید (DFM) که تعامل مداوم افراد درگیر در استفاده، توسعه و خدمات آتی محصول را تشویق می کنند، در فرایند مارپیچی می‏توانند مثمر واقع شوند.
4 . مکانیزم شناسایی نیازها، بازخور و تعامل مداوم با مشتری
اگر هم مشتری، هم تولید کننده با فرایند توسعه محصول آشنا باشند، ارتباط بهتری با هم برقرار می کنند و هر یک وظیفه و حقوق خودش را بهتر درمی‌یابد و بهتر می تواند بر جریان تولید، نظارت داشته باشد.
مانند بسیاری از شیوه های جدید مدیریت، ارتباط موثر با مشتریان در فرایند مارپیچی نیز یک اصل پذیرفته شده است.از آنجا که در هر مارپیچ (شکل 3) تنظیم و بازبینی نیازمندیها و قابلیتهای مورد توجه مشتریان، صورت می پذیرد، وجود مکانیزمی برای شناسایی نیازها و تعامل مداوم و دریافت درست بازخورد در زمانهای تحلیل ریسک و ارزیابی عملکرد ضرورتی اجتناب ناپذیر است. قابل توجه است که شناسایی و اولویت بندی بدون و یا با کمترین میزان برقراری ارتباط موثر با کاربران، حاصل رجحان تفکر ساخت و تولید بر مدیریت محصول و مشتری است در حالی که مدیریت ارتباط با مشتری در رویکرد تکاملی و فرایند مارپیچی بر مدیریت ساخت، ترجیح داده می شود.
5 . تنظیم سند نیازمندیها
رویکرد توسعه مارپیچی نیازمند تدوین سند نیازمندیهای هر مارپیچ است که در آن کاربران ضمن تشریح نیازمندیها و الزامات تاکتیکی و قابلیتهای مورد نظر خود در هر گام، تضمین می‏دهند که در آغاز، چیزی کمتر از سیستم جامع را مطالبه کنند. برای تسریع در توسعه محصول، لازم است از میزان انطباق محصول نهایی با نیاز کاربر اطمینان حاصل شود. بایستی کاربر را پیرامون اینکه در همان مراحل اولیه تحویل تمامی نیازمندیهایش برآورده نخواهد شد توجیه کرد.بدین ترتیب لازم است توافقی در خصوص محتویات هر گام مارپیچی حاصل شده، سپس مستندات لازم سازماندهی شود.
مشتریان، نسخه ابتدایی را می آزمایند در عملیات واقعی به کار می‏گیرند و می‏دانند که تمامی نیازهای آنها را برآورده نمی‏سازد. اما محصول، یک یا چند قابلیت از پیش توافق شده را به طور کاملا عمیق پوشش می‏دهد. نوشتن اسناد نیازهای عملیاتی، در آغاز دشوار است. این عمل اغلب دچار طرح نیازهای ناتمام و یا غیرواقع بینانه است. این امر باعث تاثیر بر برنامه زمانی، رضایت مشتری و نیز هزینه می‏شود. تجربه نشان داده است که اصلاح سیستم نهایی برای برآوردن نیازهای کاربر بسیار دشوار است. با این حال مارپیچها می‏توانند در صورت وجود انعطاف پذیری، تغییرات را اعمال کنند. انعطاف‏پذیری یکی از نقاط قوت توسعه مارپیچی است.
6 . مدیریت فناوریها
توفیق در توسعه تکاملی و مارپیچی مستلزم دسترسی به فناوریهای به بلوغ رسیده در زمان اجرای هر مارپیچ است. سرعت تغییر فناوریها روز افزون شده است. ناآگاهی پیرامون دوره عمر فناوری کنونی مورد استفاده برای یک قابلیت، می‌تواند عواقب ناگواری را متوجه سازمان کند. در فرایند مارپیچی در پایان هر مارپیچ لازم است تا فناوریهای گنجانده شده برای قابلیتها، بازبینی شوند و با رصد فناوریهای جدید و در دسترس، بهبود یابند. از این رو سازمانها برای توفیق در پیاده سازی فرایند توسعه مارپیچی نیازمند برپایی مکانیزمی برای رصد دایم و نیز مدیریت درست کسب و انتقال تکنولوژیهاست. چنین مکانیزمی موظف به ارزیابی بلوغ و ضعفها و قوتهای فناوریها، پیش بینی و چگونگی کسب و انتقال آنها است.
7 . توسعه سیستم تحلیل ریسک
تحلیل ریسک هر مارپیچ، فعالیتی است که متمایز کننده فرایند توسعه مارپیچی از سایر فرایندهاست. در زمان پایان هر مارپیچ، تحلیلی اساسی صورت می گیرد تا ضمن بررسی میزان انطباق قابلیتهای محصول پدید آمده با نیازها و الزامات مشتریان، فناوریهای قرارگرفته در محصول نیز مورد بازبینی قرار گیرند تا از به روز بودن آنها اطمینان حاصل شود و زمینه‌های جایگزینی فناوری پیشین، با فناوری جدید برای قابلیت مورد نظر فراهم شود.
در این بین، نیاز به مکانیزمی است تا با بررسی موارد یاد شده در پایان هر مارپیچ تصمیم به ادامه ، توقف و یا اصلاح فرایند توسعه محصول را هدایت کند.
نتایج مکانیزم‌های بازخورد و تعامل با مشتری و نیز رصد تحولات بویژه تغییرات فناوریها، خود بخشی از اطلاعات مورد نیاز سیستم تحلیل ریسک را فراهم می سازند. بنابراین در توسعه سیستم‌ها و مکانیزم‌های یاده شده، بایستی چگونگی تعامل آنها مورد توجه قرار گیرد.
نتیجه گیری
با توجه به ضرورت کنترل ریسک فناوری و تغییرات نیازمندیهای مشتریان و نیز مدیریت هزینه و زمان، لازم است تا در اتخاذ رویکرد توسعه و تحویل محصول بازنگری اساسی صورت پذیرد. برخی صنایع، در بهره گیری از رویکردهای جدید توفیقات بسیاری را نصیب خود کرده اند که این توفیقات آنان را به طرح هر چه بیشتر محصولات آتی بر اساس نگرش توسعه و تحویل تکاملی سوق داده است.
پیاده سازی رویکرد تکاملی و توسعه مارپیچی زمانی از سهولت بیشتری برخوردار است که زمینه‌ها و الزامات اولیه آن شناسایی شود و فراهم آید. پیش از هر چیز بایستی مفاهیم آن بخوبی شناخته شود و با ایجاد مکانیزم‌هایی برای مدیریت تعامل با مشتری، مدیریت کارگروهی، مدیریت فناوریها و مکانیزم ارزیابی ریسک، تکمیل شود.......

.........................................................................................

منابع:
1. "Deffense Acquisitions، Future Combat Systems Challenges and prospects for succes"،US Government Accountability Office (Gao)
2. Farr John V،Multitiered Approach to Army Acquisition، Deffense Acquisition Review Journal
3. Frakas Kenneth، "Evolutionary Acquisition Strategies and Spiral Development process"، PM July-Auguest 2003
4. Feicket Andrew ، "The Army"s Future Combat System Background and issues for congress" ، Library of congress ،April 2005

دانلود مقاله تعیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی در استان خراسان رضوی با استفاده از مدل MCDM

دانلود مقاله تعیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی در استان خراسان رضوی با استفاده از مدل MCDM

دانلود مقاله تعیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی در استان خراسان رضوی با استفاده از مدل MCDM

...........................................................................................................................

مولفین: رضا دیهیم (دانشجوی  دوره دکتری رشته ی مدیریت صنعتی دانشگاه کمرسی تاجیکستان)
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2011
وضعیت: تمام متن
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
چکیده:  هدف از این مقاله تعیین وتبیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی دراستان خراسان می باشد . ماضرورت تعیین ارجحیت سرمایه گذاری در استان خراسان رامطالعه کرده ایم وبراین مبنا چهار شاخص راتعیین نموده ایم.این چهار شاخص عبارتند از میزان صادرات ،نرخ بهره برداری، اشتغال وحجم سرمایه گذاری در استان . این شاخص ها درطی دوره ی پنج ساله 1379تا1383 مورد مطالعه قرار گرفته وسپس برمبنای مدل MCDM به تجزیه تحلیل وارزیابی آن پرداخته ایم. دراین مقاله ماهیت صنایع برمبنایISICطبقه بندی  وبه نه گروه دسته بندی شده اندبه علاوه داده های آماری براساس آنچه مرکز آمار ایران ،سازمان مدیریت وبرنامه ریزی وسازمان صنایع ومعادن منتشرنموده پایه گذاری شده است. آنچه مادرپی آن بودیم آن بودکه"ارجحیت سرمایه گذاری درزیر بخش های صنعت استان خراسان کدام است؟" .دراین زمینه ،آنچه بدان دست یافتیم برمبنای مدل تعریف شده  آن است که صنایع آشامیدنی وغذایی دارای ارجحیت اول است.درپایان پیشنهاداتی درخصوص صنایع نه گانه ارائه گردیده است که انتظارمی رود بابکارگیری آن درجهت بهبود وافزایش سرمایه گذاری وبازدهی بالاتر گام برداشته شود.
واژگان کلیدی:  میزان صادرات،نرخ بهره برداری، سرمایه گذاری،میزان اشتغال

 مقدمه :
درجهان در حال آزادسازی وجهانی شدن،بی شک در صورتی رشد وتوسعه اقتصادی می تواند تداوم داشته باشد که کشورها بتوانند فعالیت های دارای ارزش افزوده بالاتر و جدیدتر را گسترش دهندوبه تولید کالاها وخدماتی اقدام کنند که موقعیت و جایگاه آنان رادر بازارهای رقابتی حفظ کند. در این سرمایه گذاری بعنوان ابزاری موثر در تولید می تواند نقش مهمی در کمک به بنگاه ها ایفا کند.
امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که لازمه ی  رشد وتوسعه اقتصادی درکلیه جوامع انسانی اعم از توسعه یافته ویا در حال توسعه سرمایه گذاری برای افزایش کمی وکیفی تولید کالا وخدمات از یک سو،ایجاد فرصت های شغلی جدید وبه تبع آن بهبود رفاه عمومی از جهات گوناگون از سوی دیگر است.
بدیهی است که جهت شکوفایی صنایع خط مشی محض وقطعی وجود ندارد،اما همواره جهت برگزیدن استراتژی های موثر نیاز به بازنگری سرمایه گذاری انجام شده وسوق دادن آن به سوی خط مشی بهینه می باشد واین امر میسر نمی شود مگر آنکه با انجام مطالعات ادواری و پژوهش های هدفمند ،راهکار های نوین وموثری فراروی صاحبان سرمایه وفعالان صنعت گذارده شود. در این راستا جمع آوری اطلاعات گذشته وتدارک شاخص های  ویژه بطور موثری می تواند جهت برگزیدن راهکارهای کارا مورد استفاده قرار گیرد.به بیان دیگر بررسی وممیزی شاخص های اقتصادی گذشته است که روند رشد آینده را میسر می سازد.
اهمیت وبیان مساله
آنچه مسلم است معمولاً سرمایه گذاری در مناطقی جذابیت دارد که موانع سرمایه گذاری تولید حداقل بوده وسرمایه گذار به انتظارات سرمایه گذاری خود پاسخی مناسب دریافت داردواز طرف دیگرتسهیلات زیربنایی اعم از عوامل فیزکی واجتماعی ،موجود باشد.
به عنوان اصول کلی جهت برگزیدن زمینه ای خاص جهت سرمایه گذاری که عموماً، سرمایه گذاران با آن روبرو می باشند،دوعامل اساسی است که شامل عوامل بیرونی ودرونی است.
 عامل اول، استراتژی های کلان دولت است که چگونگی آن به طور موثردر جذب سرمایه در   بخش های تأثیرگذار خواهد بود.
عامل دوم ،که به عنوان عامل درونی از آن یاد شده عبارت از امکانات و توان مندیهای منطقه ای است ومی تواند همانند اهرمی برای هدایت و استفاده بهینه از سرمایه با بررسی وشناسایی         مزیت های هر منطقه مد نظر قرارگیرد.
بدیهی است چنانچه صنعتی متناسب با این دو عامل ایجاد گردد به نحو شایسته ای رشد نموده وروندپویای خودراحفظ خواهد کرد. به نظر می رسد استان خراسان از دوعامل بیرونی ودرونی   بهره مند است. به طوری که هم از نظر موقعیت جغرافیایی وهم از نظر بنیان های تولیدی یکی از مناطق نسبتاً مناسب و تجهیز شده کشور محسوب می شود . شاخص های اقتصادی و اجتماعی استان در مقایسه با سایر استان های کشور از میزان قابل توجهی بهره منداست.
استان خراسان با تکیه برتوان تولید وموقعیت جغرافیایی آن بویژه دسترسی مناسب به مرزهای شمال شرفی کشور از یک سو ودسترسی به راههای  ترانزیت زمینی ،هوایی وراه آهن از سوی دیگرمی تواند
 یکی از اولویت های سرمایه گذاری را که همان دسترسی به بازار است تامین ودر جذب                   سرمایه گذاران ایفای نقش کند.
به علاوه استان خراسان از قابلیت های تولیدی در زمینه صنعت بهره مند است . این توان که مستمراً افزایش می یابد،یکی  از زمینه های مثبت  ونقاط اتکای سرمایه گذار ی محسوب  می شود اضافه بر آن امکانات زیر بنایی و ارتباطی استان قابل توجه است که می تواند در حمل ونقل مناسب کالا وارتباطات نقش مهمی ایفا کند.
تنوع وحجم مواد معدنی  مختلف در این استان آن را به عنوان یکی از کانون های مهم کشور مطرح      کرده است بویژه این موضوع نیاز به سرمایه گذاری بیشتر برای استخراج وایجاد صنایع تبدیلی دارد.
پیشینه تحقیق
1- پروژه ی مزیت نسبی سمنان، نوشته یونس وکیل ارعایا برای شناخت اولویت زیر بخش های صنایع استان می باشد که از روش MSDM طی هشت دوره در سال 1383بر حسب شاخص های مختلف انجام پذیرفته است . نتایج حاصل از این تحقیق نشان داده که صنایع شیمیایی در این استان از ارجعحیت بالایی بر خوردار است .
2- پروژه سیاست گذاری صنعتی منطقه ای، از طریق شناخت توانمندی های مطاله موردی – استان فارس نوشته فتح ا... تاری وفرانک جلیلیان است که در آن برای شناخت توانمندی ها از روش تاکسو نومی به رتبه بندی صنایع بر حسب شاخص های مختلف انتخابی طی سه دوره پرداخته شده است .نتایج حاصل از این تحقیق ،نشان داده است که صنایع شیمیایی وغذایی نسبت به دیگر زیر بخش هادارای اولویت بیشتر است.
3-پرو‍ژه شناسایی مزیت های نسبی منطقهای در ایران با تاکید برصنایع استان آذربایجان شرقی نوشته دکتر حسن پیراسته است که با استفاده از شاخص صادرات ودیگرشاخص های اقتصادی مزیت صنایع آذربایجان شرقی مورد شناسایی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که گروه های عمده صنایع ساخت ماشین آلات وتجهیزات وابزار ومحصولات فلزی ،محصولات کانی غیر فلزی ومحصولات شیمیایی درجه اول وسوم مزیت های اقتصادی هر منطقه را نسبت به سایر مناطق کشوررا آشکار می سازد.
4-پروژه ی اولویت گذاری طرح های سرمایه گذاری صنعتی که توسط سازمان مدیریت وبرنامه ریزی تدوین شده است به ضرورت واهمیت شاخص صنایع کلیدی وپیشرو کشور که دارای مزیت است می پردازد.
در این پروژه 11شاخص پیشنهادشده است واز مدل تاکسونومی استفاده شده است . که اولویت هریک براساس معیار سود آوری مشخص شده است.
5-در پژوهش تعین درجه توسعه نیافتگی استان های کشور ،سازمان مدیریت وبرنامه ریزی از 55شاخص در سه بخش اقتصادی،اجتماعی وسیاسی استفاده نموده است،که طبقه بندی سطح توسعه نیافتگی 23استان کشور در سال 1356 ارائه گردیده است .
6-پروژه ارزیابی عملکرد ومکان یابی نواحی استان خراسان ، توسط معاونت عمران وصنایع روستایی جهاد کشاورزی خراسان به چاپ رسیده ودر آن به ارزیابی نواحی صنعتی تا پایان 1378پرداخته شده است. در این پروژه با استفاده از روش تاکسونومی با استفاده از 12فاکتور موثر برمکان یابی نواحی صنعتی تشخیص داد ه شده است.
 سوالات و فرضیات تحقیق
با توجه به اینکه متغییرهای متعددی در رتبه بندی سرمایه گذاری استان دخالت دارد،در این تحقیق سعی شده است،تااین متغییرهادر غالب عناوین کلی بیان گردد.همچنین با توجه به بررسی نظری موضوع هم درحوزه سرمایه گذاری وهم در زمینه سرمایه گذاری از یک سوال به عنوان سوال اصلی تحقیق ویک فرضیه در جهت تعریف سوال استفاده شده است.
الف-سوال تحقیق
1- اولویت سرمایه گذاری در صنایع مختلف استان خراسان بر اساس شاخص های تعریف شده در دوره 5ساله 1379لغایت 1383کدام است؟
ب- فرضیه تحقیق
سرمایه گذاری در صنایع غذایی وآشامیدنی استان خراسان از ارجعیت بیشتری برخوردار است.
روش تحقیق
1- ابزار جمع آوری داده ها:
1-1جمع آوری اطلاعات با بهر گیری از پژوهش های کتابخانه ای.
2-1 جمع آوری اطلاعات با بهره گیری ازمصاحبه.
3-1 بهر ه گیری از نظرات وتجربیات کارشناسان ،خبر نگاران ومتخصصان .
4-1 استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاری       
                                            MultipleCriteria-decision making(MCDM)
 که درزیربه تشریح امده می پردازیم.
2- مقیاس اندازه گیری شاخص ها واندازه گیری یک شاخص کیقی به صورت کمی
 در اندازه گیری یک مقیاس کیفی ممکن است از مقیاس های فاصله ای ورتبه ای بهره گیری شود.
روش کلی در اندازه گیری یک شاخص کیفی با مقیاس فاصله ای ، بهره گیری از مقیاس دوقطبی فاصله ای به شکل زیر است.
0       1        3        5        7       9       10                                                   

                                                      خیلی زیاد   زیاد    متوسط    کم     خیلی کم 
اندازه گیری بالا برای شاخص هایی با جنبه مثبت مطلوب تر است.به گونه ای که عدد صفر مشخص کننده ی کمترین وعدد10 مشخص کننده ی بیشترین ارزش ممکن ، از شاخص مورد نظر است.همچنین نقطه ی وسط ،نقطه ی شکست مقیاس بین مساعدها ونامساعد هاست.
مقیاس اندازه گیری به طور مشابه برای شاخص هایی باجنبه منفی به شکل زیر تنظیم شود.

0        1       3        5        7        9        10                                                   
   
                                                       خیلی کم     کم     متوسط    زیاد   خیلی زیاد

باید توجه داشت که ارزش های صفر و ده در مقیاس کمتر استفاده  می شودو ارزش ها 2،4،6،8 را  می توان به عنوان ارزش های واسطه از مقیاس بالا کار برد .
1-2بی مقیاس کردن
به منظور قابل مقایسه شدن  مقیاس های مختلف اندازه گیری (به ازای شاخص های مختلف باید از روش بی مقاس کردن Dimensionless بهره گیری کرد.
الف) بی مقیاس کردن بااستفاده از نرم
هر عنصری rij از ماتریس تصمیم گیری مفروض را بر نرم موجود از ستون jام( به ازای شاخص  Xj )  تقسیم می کنیم، یعنی                                                                 : 
ب)بی مقیاس کردن خطی

هر ارزشrij را به ماکزیمم موجود از ستون iام (به ازای جنبه مثبت برای کلیه شاخص ها )تقسیم        می کنیم یعنی :                                                                                                        
   بطوری که
سرانجام در صورتی که شاخص هایی با جنبه مثبت وجنبه منفی به گونه؟؟؟؟ با یکدیگر به کار       روند ،جنبه منفی با معکوس کردن به جنبه مثبت تبدیل می شود.
ج)بی مقیاس فازی

این بی مقیاسی برای شاخص (Xi)با جنبه مثبت (مانند سود) عبارت است :
 
 
2-2 ارزیابی اوزان  (wj)  برای شاخص ها
1-2-2 روش آنتروپی
ابتدا ماتریس تصمیم گیری را به صورت زیر در نظر می گیریم .

x1            x2         …...        Xn                                                                           

             
                                
 

محتوی اطلاعاتی موجود از این ماتریس راابتدا به صورت (Pij) در ذیل محاسبه                            می کنیم                                                                                                 
  
وبرای EjازمجموعهPij هابه ازای هرمشخصه خواهیم داشت.
 
به طوری که  است.
اینک عدم اطمینان یا درجه ی انحراف (dj )از اطلاعات ایجاد شده به ازای شاخص jام بدین قرار است:
 

وسرانجام برای اوزان (Wj ) از شاخص ها ی موجود خواهیم داشت:
 
2-2-2 روش Technique for order-prefernce by simiharity to ideal solution(Topsis )
گام اول) تبدیل ماتریس تصمیم موجود به یک ماتریس( بی مقیاس شده ) با بهره گیری از :
 
گام دوم )ایجاد ماتریس بی مقباس وزین با مفروض بودن بردار w به عنوان الگوریتم ،یعنی :

w=

گام سوم ) مشخص کردن  راه حل ایده آل وراه حل ایده آل منفی برای گزینه ایده آل مثبت  وایده آل منفی تعریف کنیم:
  گزینه ایده آل مثبت
 
  گزینه  ایده آل منفی
 
گام  چهارم ) محاسبه اندازه جدایی (فاصله)
فاصله گزینه  iام باایده آل با استفاده از روش اقلیدسی بدین قرار است:
  
  
گام پنجم)محاسبه نزدیکی نسبی به راه حل ایده آل که به شکل زیر تعریف می کنیم :               
                                                      

گام ششم ) رتبه بندی گزینه ها . براساس ترتیب نزولی
5-2-2 نتایح تحقیق با توجه به مدل MCDM
از آنجا که هدف اصلی از انجام این تحقیق آزمون فرضیه با عنوان (سرمایه گذاری  در صنایع غذایی وآشامیدنی از ارجحیت  بیشتری برخوردار است) وتعیین  وتبیین سوال تحقیق که می گوید؛ اولویت سرمایه گذاری در صنایع مختلف استان خراسان براساس شاخص های تعریف شده در دوره ی 5 ساله  کدامست، می باشد ، لذا یافته های اصلی تحقیق را می توان نتایج ناشی از آزمون فرضیه ومدلTOPSISبه منظورارجحیت صنایع دانست که درجدول 5-1 نشان  داده شده است.

 

جدول 5-1 نتایج ناشی از مدل TOPSIS طی دوره ی 5ساله
ردیف سال
 صنعت 1379 1380 1381 1382 1383 میانگین طی دوره انحراف معیار
1 صنایع غذایی 1 1 1 2 1 2/1 4/0
2 صنایع نساجی و پوشاک 2 6 3 1 2 8/2 72/1
3 صنایع سلولزی 5 4 5 5 6 5 63/0
4 صنایع شیمیایی 4 2 4 4 4 6/3 8/0
5 محصولات کانی غیر فلزی 6 7 6 8 5 4/6 07/1
6 صنایع فلزی 8 8 9 7 9 2/8 75/0
7 صنایع ماشین سازی 7 5 7 6 7 4/6 8/0
8 صنایع برق و الکترونیک 3 3 2 3 3 8/2 4/0
9 صنایع خودرو 9 9 8 9 8 6/8 49/0

5-4 پیشنهادات
باتوجه به نتایج حاصل از پروژه، پیشنهادات  زیر برای سرمایه گذاری در صنایع استان خراسان ارائه  می گردد.
1- صنایع غذایی به دلیل برخورداری از درصد بالانسبت به سایر صنایع  استان از نظر تعداد%2/21 واز نظر اشتغال %8/27 می باشد . هر چند این صنعت از اولویت یک برخوردار است ولی با ید درساختارآن ازنظر تکنولوژی تجدید نظر کردوهمواره به نوسازی واستفاده ازتکنولوژی به روز اقدام نمود درغیر این صورت شاهد عدم برخورداری از اولویت در این صنعت  خواهیم بود. به علاوه با توجه به اینکه تولیدات کشاورزی ودامداری دراین استان یک مزیت نسبی به شمار می رود،توجه بیشتر به این بخش وفراهم نمودن زمینه افزایش راندمان در هکتار تولیدات کشاورزی وایجادصنایع بسته بندی کاهش ضایعات وافزایش کارایی ،ضمن اینکه نیازهای داخلی را تامین خواهد نمود بستر مناسبی برای صادرات این محصولات فراهم می شود اگرچه این استان بدلیل هم مرز بودن با کشورهای افغانستان وکشورهای آسیای میانه از فرصت ومزایای بالایی برخوردار است.

2- صنایع نساجی وپوشاک وچرم ، باوجود یکه تنها%5/8 واحدهای صنعتی استان راشامل می شود ولیکن اشتغال بالایی رافراهم نموده است، بطوری که %4/14 اشتغال صنعت  استان به صنعت نساجی اختصاص یافته است وبایسی برای استفاده از تکنولوژی جدید وبکارگیری پرسنل متخصص مورد توجه قرار گیرد، باتوجه به اینکه استان یکی ازمراکز تولید پنبه می باشد ، زمینه سرمایه گذاری در بخش تولید محصولات نساجی منجمله کارخانجات تبدیلی این فرآورده در استان فراهم می باشد ، ازطرفی نظر به هم جواری استان با کشورهای افغانستان ونزدیکی با آسیای میانه وعراق امکان صادرات این کالا فراهم می باشد.
3- صنایع برق والکترونیک ، در صنایع برق والکترونیک نیز علی رغم آنکه سرمایه گذاری نسبتاً پایین دارد، دارای اشتغال زایی بالایی می باشد ، به جهت اینکه تولیدات برق والکترونیک ازحجم کم وقیمت بالا برخوردار است، لذا هزینه حمل ونقل در اینگونه تولیدات در مقایسه با قیمت فروش آنها بسیار ناچیز می باشد، استان با دارا بودن دهها دانشگاه ومراکز عالی وفنی می تواند تولیدات محصولات الکترونیکی به عنوان یکی از مزیت های استان وایجاد اشتغال در استان قرارگیرد در حالی که بایدبه کیفیت محصول وقابل رقابت کردن با مشابه خارجی برسد.
4- صنایع شیمیایی : باداشتن %2/16 تعداد واحدهای صنعتی استان وهم جواری با کشورهای         فوق الاشاره که فاقد تولیدات نفت وگاز می باشند ، ووجود منابع غنی گاز وایجاد پتروشیمی که دارای توجیه مناسبی نیز می باشد ، زمینه رابرای گسترش این صنعت در استان به منظور افزایش صادارات فراهم کند.
5- صنایع سلولزی: ساخت کاغذ و محصولات کاغذ با توجه به اینکه استان خراسان استانی         کشاورزی - صنعتی است از نظر استفاده از محصولات سلولزی چه از نظر تولیدات مصرفی اعم از بهداشتی مبلمان و بسته بندی همواره یکی از مصرف کنندگان عمده مواد اولیه مصرفی در بخش سلولزی برپایه محصولات وتولیدات کشاورزی استوار می باشد از جایگاه مناسبی درجهت توسعه صنایع سلولزی برخوردار است.
 6- صنایع کانی غیر فلزی: این صنعت از اشتغال %4/17وتعدادواحدهای صنعتی %6/22 در استان برخوردار است ولیکن سرمایه گذاری کمی در آن شده است. فراهم شدن پتانسیل های مناسب در استان ودر این بخش به لحاظ داشتن نیروی انسانی تحصیل کرده ومتخصص،معادن غنی وداشتن مرزهای بین المللی وفراهم بودن بازارهای صادراتی مناسب برای استان جایگاه ویژه ومناسب تری رانسبت به سایر صنایع برای این بخش فراهم می کند . از آنجا ئیکه اشتغال ایجاد شده در این بخش قابل توجه بوده فعالیت در این زمینه از طریق تکنولوژی پیشرفته ونیروی انسانی متخصص می توانددرافزایش سطح در آمدجامعه وتولیدناخالص داخلی نقش مهمی داشته باشد.
7- صنایع ماشین سازی: باتوجه به هم جواری باکشورهای فوق الذکر صنایع ماشین سازی باافزایش کیفیت می توانند از صنایع قابل توجه ورقابت در صحنه داخل وخارجی باشند.
8- صنایع خودرو: خودروسازی از جمله صنایع مادر کشور می باشد که شکوفایی آن می تواند به پویایی کل اقتصاد کشوربیانجامد، ازبعد داخلی واشتغال زایی خودروسازی وساخت قطعات خودرو دارای کمترین سطح سرمایه گذاری سرانه به ازای یک فرصت شغلی است وجود مزیت های        فوق العاده در استان نظیر احداث شرکت ایران خودروخراسان باظرفیت یکصد هزار دستگاه در سال وتولید بیش از %30قطعات خودرو در استان می تواند زمینه سازگسترش در استان با شد علی رغم آن که دارای اولویت پایین است.
9- صنایع فلزی : علی رغم اختصاص بیشترین درصد سرمایه گذاری صنعتی استان به این بخش در مقایسه باسایر بخش ها به دلیل عدم امکان استفاده از تکنولوژی مدرن روز ونیروی متخصص آشنا به تکنولوژی روزخریداران تولیدات فلز ی تمایل به استفاده از  محصولات خارجی دارند که این نقیصه بااستفاده از تکنولوژی ومتخصصین می تواند برطرف گردد.
منابع وماخذ:
1- اصغر پور ،محمد جواد"تصمیم گیری چند معیاره" تهران:دانشگاه تهران ، موسسه انتشارات وچاپ ، 1383.
2- عادل آذروهمکاران " آماروکاربرد آن در مدیریت"تهران:انتشارات سمت ،1379.
3- وکیل ای ، یونس، قارزی،حمید "آمار وکاربرد آن در مدیریت " 2جلد؛سمنان: دانشگاه آزاد اسلامی ،1385.
4- وکیل الرعایا ،یونس"شناخت زمینه های سرمایه گذاری خارجی در بخش صنعت" پروژه تحقیقاتی،سمنان:سازمان مدیریت وبرنامه ریزی،1383.
5- هاشمیان اصفهانی ، مسعود"تعیین اولویت های سرمایه گذاری" تهران : موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی ،1378.
6- تنباکوچی ،رضا " بررسی وضعیت های سرمایه گذاری د راستان خراسان " خراسان :دانشگاه فردوسی مشهد ، کار فرما: سازمان صنایع معادن،1382.
7- سازمان صنایع ومعادن استان خراسان "نگاهی اجمالی به وضعیت صنایع ومعادن استان خراسان" خراسان: بانک اطلاعات سازمان صنایع ومعادن ، دی ماه1382، صفحه 2.
8- سازمان مدیریت وبرنامه ریزی "صنعت در استان خراسان" خراسان:سازمان مدیریت وبرنامه ریزی استان ،1382.
33- سازمان مدیریت وبرنامه ریزی "برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی 1379 -1383 استان خراسان " خراسان: سازمان مدیریت وبرنامه ریزی استان خراسان،1380.

پایگا ه های اینترنتی:

سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور                                                     WWW.Mporg.ir
   وزارت صنایع ومعادن                                                                            WWW.Mlm.org.ir 
سازمان مدیریت وبرنامه ریزی استان خراسان                                                  WWW.Mpo-kh .ir
پایگاه اطلاعات نشریات                                                                  WWW.Nashr.mpo-kh.i r
مرکز آمار ایران                                                                                        WWW.Sci.org.ir
موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی  WWW.CIA.com                               

الگوریتمی جهت انتخاب کوتاهترین مسیر در شبکه های صف در حالت پایا- ارزیابی عوامل تولید ناب در سازمانهای تولیدی غیرپیوسته

دانلود دو مقاله مدیریت صنعتی::..

دانلود مقاله الگوریتمی جهت انتخاب کوتاهترین مسیر در شبکه های صف در حالت پایا

دانلود مقاله الگوریتمی جهت انتخاب کوتاهترین مسیر در شبکه های صف در حالت پایا

................................................................................................

مولفین: دکتر امیر آذرون و دکتر فرهاد کیانفر
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2001
وضعیت: تمام متن
منبع: نشریه دانشکده فنی، جلد 35، شماره 2، شهریورماه 1380
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
چکیده: این مقاله به ارایه الگوریتمی جهت انتخاب کوتاهترین مسیر از گره ابتدایی به گره انتهایی در شبکه های صف در حالت پایا، به نحوی که در گره های شبکه باجه های خدمت دهی با یک یا بی نهایت خدمت دهنده و برخوردار از توزیع زمان سرویس عمومی وجود داشته باشند و همچنین زمانهای گذر از شاخه های مابین هر دو باجه صف مستقر در دو گروه شبکه مفروض، متغیرهای تصادفی مستقل و برخوردار از توزیع عمومی باشند، می پردازد. در این مقاله در ابتدا به ازای هر گرهی که در آن یک باجه صف وجود داشته باشد، شاخه ای متناظر با توزیع زمان انتظار مشتری در سیستم صف فوق به شبکه افزوده می شود و سپس کلیه متغیرهای تصادفی متناظر با زمانهای گذر از کلیه شاخه های شبکه تبدیل یافته با دو معیار قطعی متناظر با میانگین و واریانس متغیر تصادفی فوق جایگزین می شوند و در انتها پس از اثبات فرض یکنوایی از روش برنامه ریزی پویا جهت تعیین بهترین مسیر دو معیاره، با توجه به تابع مطلوبیتی مرکب از معیارهای متناظر با مینیموم میانگین و همچنین مینیموم واریانس مسیر طی شده از گره ابتدایی به گره انتهایی استفاده می شود.
کلیدواژه ها: نظریه صف، تصمیم گیری چندمعیاره، برنامه ریزی پویا

دریافت متن کامل مقاله

---

دانلود مقاله ارزیابی عوامل تولید ناب در سازمانهای تولیدی غیرپیوسته

دانلود مقاله ارزیابی عوامل تولید ناب در سازمانهای تولیدی غیرپیوسته .......................................................................................
مولف/مترجم: دکتر سیدمحمد سیدحسینی ؛ دکتر امیر,بیات ترک
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2005
وضعیت: تمام متن
منبع: مجله مدرس علوم انسانی - شماره 39 - تابستان 1384 - صفحات 59-86
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir

چکیده: تولید ناب، یک فلسفه و نگرش جدید به تولید محسوب می‌شود که خواستگاه و زادگاه آن کشور ژاپن است. این رویکرد بعدها در اروپا و آمریکا رواج یافت و مورد استقبال بسیاری از کارخانجات خودروسازی قرار گرفت. در این روش تلاش می‌شود اتلاف به حداقل برسد و حداکثر بهره‌وری از تسهیلات و منابع انسانی و سرمایه به‌دست آید. مقاله حاضر، ضمن معرفی عوامل و ویژگیهای تولید ناب سعی دارد با استفاده از روش تجزیه و تحلیل ابعادی مدلی را ارائه دهد که میزان سازگاری کارخانجات تولیدی را با معیارها و ویژگیهای تولید ناب قیاس نماید. در همین راستا طی مطالعات به‌عمل آمده، عوامل تولید ناب به 9 عامل اصلی و 85 معیار فرعی تقسیم گردید و سپس یکپارچگی عوامل موثر بر آن، با استفاده از تکنیکهای آماری ضریب همبستگی، ضریب رگرسیون چند متغیره و فاکتور آنالیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یکی از ویژگیها و نوآوریهای این مقاله، کاربرد تولید ناب در کارخانجات تولید سفارشی است؛ چرا که اکثر پژوهشهای گذشته در کارخانجات خودروسازی که تولید پیوسته و براساس محصول دارند انجام شده است. جامعه آماری مورد پژوهش، گروه صنعتی سدید است که با برخورداری از چندین شرکت بزرگ تولیدی از جمله شرکتهای عظیم تولیدی کشور محسوب می‌گردد.

نتایج به‌دست آمده حاکی از اهمیت بسیار زیاد سازماندهی و رهبری در تولید ناب است و عوامل دیگر از قبیل تکنولوژی اطلاعات و سیستم اطلاعات مدیریت، منابع انسانی، و مدیریت زنجیره تامین کنندگان به ترتیب از دیگر عوامل مهم در دستیابی به تولید ناب هستند. همچنین نتایج حاصل از فاکتور آنالیز بیانگر آن است که 9 عامل اصلی تولید ناب در مجموع به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند که دسته اول شامل عوامل تکنولوژی اطلاعات، سازماندهی و رهبری، ساماندهی منابع انسانی، خرید و تدارکات، مدیریت زنجیره عرضه، مدیریت فرایند تولید، ومدیریت تعمیر و نگهداری و دسته دوم شامل مدیریت کیفیت جامع و مدیریت تجهیزات و سخت‌افزار می‌گردد

کلید واژه: تولید ناب، تفکر ناب، مدیریت زنجیره عرضه‌کنندگان، مدیریت کیفیت جامع، تکنولوژی اطلاعات، تجزیه وتحلیل ابعادی

دریافت متن کامل مقاله

دانلود دو مقاله در زمینه مدیریت صنعتی

دانلود دو مقاله در زمینه مدیریت صنعتی

...............................................................
روشی ابتکاری برای محاسبه قابلیت اطمینان ظرفیت و دسترسی ( اتصال ) در شبکه های حمل و نقلی آسیب پذیر درون شهری

روشی ابتکاری برای محاسبه قابلیت اطمینان ظرفیت و دسترسی ( اتصال ) در شبکه های حمل و نقلی آسیب پذیر درون شهری

.......................................................................................

مولفین: شریعت مهیمنی افشین,منصورخاکی علی,بابایی محسن
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2007
وضعیت: تمام متن
منبع: پژوهشنامه حمل و نقل بهار 1386; 4(1):15-24.
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
چکیده: شبکه های حمل و نقلی ممکن است تحت تاثیر یک سری عوامل خارجی یا داخلی دچار افت عملکرد و ناپایداری جریان ترافیک شوند. عوامل خارجی عمدتا شامل شرایط آب و هوایی خاص (مانند بارش برف، یخبندان و طوفان)، زلزله، بهمن و برخی عوامل دیگرند. عوامل داخلی آسیب پذیری ناشی از خرابی سیستم های کنترل، تصادفات، تعمیرات و ساخت و سازها هستند. تمامی عوامل یادشده می توانند منجر به افت ظرفیت کمان ها شوند و پاره ای از آنها تقاضای پایه موجود در زوج های مبدا- مقصد شبکه را تحت تاثیر قرار می دهند. با توجه به اهمیت حفظ عملکرد شبکه در چنین شرایطی در یک سطح مطلوب، در دهه آخر قرن بیستم تعریفی جدید برای ارزیابی عملکرد شبکه های حمل و نقلی ارایه شده است که اعتمادپذیری شبکه را در شرایط عدم قطعیت بیان می کند. از این رو ارزیابی قابلیت اطمینان عملکرد شبکه های حمل و نقل در طراحی و یا ارتقا و بازسازی آنها نقش بسیار پر اهمیتی پیدا کرده است. در این مقاله روشی ابتکاری برای محاسبه قابلیت اطمینان عملکرد اجزای شبکه در سطوح مختلف سرویس دهی ارایه شده است که از آن می توان برای محاسبه قابلیت اطمینان دسترسی (اتصال) و قابلیت اطمینان ظرفیت شبکه در قالب یک رابطه ریاضی استفاده کرد. همچنین نتایج بکارگیری این روش در یک شبکه شماتیک، جهت نمایش کارآمدی آن، ارایه شده است.

دریافت متن کامل مقاله

---

مدل پیش بینی مصرف قطعات یدکی با درنظرگرفتن قابلیت اطمینان، محیط عملیاتی و برهم کنش شکست قطعات

مدل پیش بینی مصرف قطعات یدکی با درنظرگرفتن قابلیت اطمینان، محیط عملیاتی و برهم کنش شکست قطعات
....................................................................................................................
مولفین: تیموری ابراهیم,مزرعه فراهانی مینا

موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2009
وضعیت: تمام متن
منبع: نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید(نشریه بین المللی علوم مهندسی) بهار 1388; 20(1):55-64. 
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
چکیده: پشتیبانی و خدمات پس از فروش محصول توجه طیف گسترده ای از مدیران، متخصصان و تصمیم گیرندگان صنایع مختلف را به خود جلب کرده است. در این بین فراهم کردن قطعات یدکی برای مشتریان محصولات، با هدف تضمین کارکرد مناسب محصول در طول دوره عمر خود مورد توجه متخصصان لجستیک، تامین و زنجیره تامین است. آنچه پیش بینی تقاضا و مصرف یک محصول را ممکن و به واقعیت نزدیک می کند شناسایی عوامل موثر بر تقاضا و تعیین رابطه آن عوامل با تقاضا است. بر این اساس مناسب ترین روش پیش بینی تعداد قطعات یدکی موردنیاز، استفاده از مدلی است که کلیه عوامل موجد یا موثر بر نرخ شکست را درنظر بگیرد. در این مقاله مدلی ارایه شده که علاوه بر قابلیت اطمینان قطعه، عوامل محیطی موثر بر نرخ شکست را به خوبی درنظر می گیرد. علاوه براین از آنجاکه مصرف بسیاری از قطعات ناشی از ارتباط آنها با سایر قطعات و وجود مفهومی به نام برهم کنش شکست قطعات است، این عوامل نیز به عنوان یک گروه دیگر از عوامل موثر بر تقاضا در مدل وارد شده است. مدل ارایه شده در این مقاله، با استفاده از مدل های قابلیت اطمینان و فرآیند تجدید به پیش بینی مصرف قطعات یدکی با درنظرگرفتن قابلیت اطمینان، عوامل موجود در محیط عملیاتی و برهم کنش شکست می پردازد.

کلید واژه: تقاضا، قطعات یدکی، پیش بینی، قابلیت اطمینان، مدل آسیب های نسبی، مدل خطرات در حال رقابت، نظریه تجدید

دریافت متن کامل مقاله

دانلود مقاله تاریخچه سیستم های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (Enterprise Resource Planning) در سازمانها

دانلود مقاله تاریخچه سیستم های  برنامه‌ریزی منابع سازمانی (Enterprise Resource Planning) در سازمانها

دانلود مقاله تاریخچه سیستم های  برنامه‌ریزی منابع سازمانی (Enterprise Resource Planning) در سازمانها

..........................................................................................................................................

مولف: پایگاه جامع مهندسی صنایع ایران
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2012
وضعیت: تمام متن
منبع: پایگاه جامع مهندسی صنایع ایران
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir
مقدمه: 
قبل از سال 1960 میلادی نرم افزارهایی به نام BOM Processors توسعه پیدا کرده بودند که هدف عمده آنها استخراج مواد لازم برای تولید تعدادی محصول بود. این نرم افزارها توجه چندانی به اندازه و حجم تولید و یا به تعبیری دیگر Lot Sizing نداشته و از سوی دیگر زمان تحویل این اقلام را مد نظر قرار نمی دادند. ضمنا این نرم افزارها، موجودی خطوط مختلف تولید و انبارها را مد نظر قرار نمی دادند و به همین جهت با استفاده از آنها حجم موجودی در جریان، افزایش پیدا می کرد.

..............................................................................................

بین سالهای 1960 و 1970 میلادی
در اوایل این دهه تمرکز نرم افزاری بیشتر بر روی سیستمهای کنترل موجودی بود. در این مدت همچنان بیشتر از مفاهیم سنتی کنترل موجودی برای توسعه نرم افزار های مرتبط استفاده می شد. اما در اواخر این دهه مفهوم MRP و یا برنامه ریزی مواد مورد نیاز معرفی و نرم افزار MRPI توسط IBM شرکت توسعه پیدا کرد. مهمترین مشکل این نرم افزار و نرم افزارهای مشابه، اجرای آن بر روی main frame های گران قیمت مستقر در مراکز دانشگاهی و یا نظامی و ... بود و همین امر فاصله زمانی بین دو برنامه ریزی را افزایش می داد. این سیستم بصورت برگشتی، زمان تحویل اقلام مورد نیاز برای ساخت یک محصول خاص را از زمان تحویل به مشتری تا زمانیکه مورد نیاز برای مونتاژ شدن روی خطوط مونتاژ بود، برنامه ریزی می کردند. سازمانها در اجرای MRPI مشکلات زیادی داشتند. این مشکلات بیشتر مشکلاتی سیستمی و ناشی از کاربران بودند تا مشکلاتی تکنولوژیک. از طرف دیگر این سیستم ارتباط بین تولید و استراتژی های رقابتی سازمان را چندان مد نظر قرار نمی داد. ضمنا ظرفیتهای تولیدی سازمان چندان در این سیستم لحاظ نمی شدند.


--------------------------------------------------------------------------------

بین سالهای 1970 و 1980 میلادی
تمرکز بر MRPI با توجه به برنامه کلان تولید یا MPSو توسعه MRP حلقه بسته. در این سیستمها امکان بروز نارسایی در زنجیره تولید به حداقل رسید اما همچنان این سیستمها فقط برنامه ریزی تولید را انجام داده و حمایت چندانی از سایر منابع تولید نداشتند.

--------------------------------------------------------------------------------

بین سالهای 1980 و 1990 میلادی
گسترش MRPI به کف کارگاه و توسعه MRPII که برنامه ریزی بخش زیادی ازمنابع تولیدی را انجام می داد. در اوایل همین دهه سیستمهای DRP یا سیستمهای برنامه ریزی توزیع که مستقل از MRPII عمل می کردند وارد این سیستم شده و عملا مشکل عدم ارتباط این دو سیستم با یکدیگر مرتفع گردید.


--------------------------------------------------------------------------------

بین سالهای 1990 و 2000 میلادی و پس از آن
گسترش MRPII به سایر حوزه ها و اضافه نمودن سیستمهای پشتیبان تصمیم به MRPII توسعه یافته که در تمام عرصه های تولیدی، خدماتی، تجاری، توزیع و ... کارایی داشت و ظهور ERP. مشکل عمده سیستمهای MRPII و توسعه یافته های آن این بود که تنها سیستم تولیدی ساخت به منظور انبار یا MTS را پشتیبانی می کرد و سایر سیستمهای تولیدی را چندان پوشش نمی داد. اما با ظهور ERP در حوزه تولید، تمامی سیستمهای تولیدی تحت پوشش قرار گرفتند. بخشها، فرایندها و وظایف مختلفی از جمله کنترل کیفیت، نگهداری و تعمیرات، حسابداری و مالی و ... به سیستمهای تولیدی متصل شده و ERP به عنوان حد فاصل سیستمهای SCM و CRM مطرح گردید. این سیستم بیش از آنکه عنوان جدیدی برای MRPII باشد، به عنوان سطح بعدی در سطوح تکاملی سیستمهای کامپیوتری طراحی شده برای پشتیبانی از عملیات سازمان مطرح است.

در سال 1995 ، مقوله اینترنت وارد ERP شد و در سال های 1998 -2000 ، EDI و ERP با یکدیگر پیوند خوردند. در سال 2000 اینترنت به عنوان جزیی تفکیک ناپذیر از ERP محسوب و سیستمهای ERP تحت وب توسعه یافتند که فناوری چند لایه ای در معماری سیستم اطلاعاتی را پشتیبانی می کنند. امروزه هم سیستمهای جدیدی با عنوان ERP II در حال توسعه هستند که اساس آنها وب بوده و تمرکز بسیار زیادی بر حمایت از ماژول SCM دارند و عملا در تعریف امروز ERP، آن را کاملا مرتبط و جدایی ناپذیر از SCM تعریف می نمایند. قابل ذکر است که در سال 1998 بیش از 20.000 سازمان درسراسر جهان مبلغی افزون بر 17 میلیارد دلار در زمینه ERP سرمایه گذاری نموده اند که این رقم در سالهای بعد بین 30 تا 50 درصد رشد داشته و در سال 2003 به رقمی نزدیک به 100 میلیارد دلار رسیده است.



--------------------------------------------------------------------------------


هزینه نگهداری و به روز رسانی سیستمهای پیاده سازی شده در سال 2000 به رقمی حدود 21.5 میلیارد دلار بالغ شده که نرخ رشدی برابر 13.1% نسبت به سال 1999 داشته است [Broatch, 2001]. ضمنا طبق بررسی های صورت گرفته در حال حاضر بیش از 70% از 1000 شرکت طراز اول جهان از دید مجله Fortune، سیستمهای ERP را با موفقیت پیاده نموده و یا در حال پیاده سازی آن هستند [Kraft, 2001].






برنامه‌ریزی منابع سازمانی (Enterprise Resource Planning) چیست ؟

رشد غیرقابل ‌پیش‌بینی فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه‌های گذشته که با تکیه بر توسعه صنایع مختلفی از جمله الکترونیک ، کامپیوتر ، مخابرات صورت گرفته بر جنبه‌های مختلف عملکرد سازمانها تاثیرات شگرفی داشته است . همزمان با این تغییرات ، محیط فعالیت سازمانهای مختلف پیچیده‌تر شده و به همین جهت ، نیاز به سیستمهای مختلفی که بتواند ارتباط بهتری بین اجزای مختلف سازمانی برقرار کرده و جریان اطلاعات را در بین آنها تسهیل کند ، افزایش چشمگیری یافته است . این سیستمها که در مجموع به سیستمهای سازمانی Enterprise Systems (ES) معروف هستند ، زمینه ای را فراهم آورده‌اند که مدیران بتوانند در تصمیم‌گیریهای مختلف خود از اطلاعات مناسب در هر جا و در زمان مناسب استفاده نمایند .

از اوایل دهه 1990 میلادی ، ظهور نرم‌افزارهای یکپارچه‌ای تحت عنوان ERP با هدف قراردادن سازمانهای بزرگ ، توسعه بسیار زیادی پیدا کردند . این نرم‌افزارهای بسیار قدرتمند ، پیچیده و گران‌قیمت ، سیستمهای از پیش طراحی‌شده‌ای هستند که پس از اندک تغییراتی در آنها توسط مشاوران پیاده‌ساز و مشاوران تحلیل فرایندهای سازمانی ، پیاده‌سازی و اجرا می‌شوند . در بسیاری از موارد سازمانها به دلیل اجبار در تبعیت از منطق حاکم بر این نرم‌افزارها ، مجبور به اصلاح و بازبینی مجدد فرایندهای خود هستند . این نرم‌افزارها بر خلاف نرم‌افزارهای قدیمی که در سازمانها و از طریق واحدهای مختلف سازمانی توسعه پیدا می‌کردند ، مجموعه‌ای یکپارچه هستند که دارای ماژولهای مختلف بوده و هر زمان که نیاز به اضافه کردن ماژول دیگری به آنها باشد ، این کار به راحتی صورت می‌پذیرد .

ERP را می‌توان به عنوان نرم‌افزار یکپارچه‌ای تعریف نمود که دارای اجزا و یا ماژولهایی برای برنامه‌ریزی ، تولید ، فروش ، بازاریابی ، توزیع ، حسابداری ، مدیریت منابع انسانی ، مدیریت پروژه ، مدیریت موجودی ، مدیریت خدمات و نگهداری و تعمیرات ، مدیریت حمل‌ونقل و بازرگانی الکترونیک است ؛ معماری و ساختار ERP بگونه‌ای است که یکپارچگی و جامعیت اطلاعات سطح سازمان را فراهم نموده و جریان روان اطلاعات بین بخشهای مختلف سازمان را فراهم می‌آورد .

انجمن کنترل تولید و موجودی آمریکا  ERP را به صورت زیر تعریف می‌نماید :

روشی برای برنامه‌ریزی و کنترل موثر تمامی منابع موردنیاز برای دریافت ، تولید ، ارسال و پاسخگویی به نیازهای مشتریان در شرکتهای تولیدی ، توزیعی و خدماتی .

تعاریف بسیار زیاد دیگری نیز برای ERP ارایه شده است از جمله :

ERP یک بسته نرم‌افزاری تجاری است که هدف آن یکپارچگی اطلاعات و جریان اطلاعات بین تمامی بخشهای سازمان از جمله مالی ، حسابداری ، منابع انسانی ، زنجیره عرضه و مدیریت مشتریان می‌باشد . (Davenport,1998)

سیستمهای ERP ، سیستمهای اطلاعاتی قابل‌تغییروتنظیمی هستند که اطلاعات و فرایندهای مبتنی بر اطلاعات در سازمان را در درون واحدهای سازمانی و بین آنها یکپارچه می‌نمایند . (Kumar & Hilsgersberg,2000)

ERP ، یک پایگاه داده ، یک برنامه کاربردی و یک واسط یکپارچه در تمامی سازمان است . (Tadjer,1998)

ERP ، سیستمهایی مبتنی بر کامپیوتر هستند که برای پردازش تراکنشهای سازمان طراحی شده‌اند و هدف آنها تسهیل برنامه‌ریزی ، تولید و پاسخگویی به‌موقع به مشتریان در محیطی یکپارچه است . (O’Leary,2001)

ERP ، یک بسته نرم‌افزاری  استاندارد مشتمل بر چندین ماژول مرتبط و یکپارچه است که کلیه فرایندهای تجاری یک سازمان را اعم از تولید ، منابع انسانی ، مالی ، بازاریابی و فروش را پشتیبانی می‌نماید و منجر به یکپارچگی وظایف در سازمان می‌شود .

ERP ، یک راه‌حل سیستمی مبتنی بر فناوری اطلاعات است که منابع سازمان را توسط یک سیستم به هم پیوسته ، به سرعت و با دقت و کیفیت بالا در کنترل مدیران سطوح مختلف سازمان قرار می‌دهد تا به طور مناسب فرایند برنامه‌ریزی و عملیات سازمان را مدیریت نمایند .

ERP ، به مثابه ستون فقرات اطلاعاتی یک سازمان از لحاظ بانکهای اطلاعاتی و فرایندهای سازمانی محسوب شده و به منزله نرم‌افزاری برای پشتیبانی فرایندهای داخلی سازمان است .

آنچه در همه این تعاریف مهم است ، توجه و تمرکز بیشتر بر روی عبارت Enterprise در اختصار ERP است تا توجه به عبارات دیگر اختصار از جمله Planning و Resource . چرا که این سیستم فراتر از برنامه‌ریزی عمل کرده و با وجود تمرکز بر روی منابع سازمان ، عناصری فراتر از آن را نیز پوشش می‌دهد . از سوی دیگر ، آنچه که در این تعاریف بیش از همه نمود دارد ، یکپارچگی و استاندارد بودن سیستم ERP است و همین دو جنبه مهم از ERP آنرا از سایر سیستمهای اطلاعاتی یکپارچه متمایز می‌سازد .

در گام آتی از تاریخچه ERP خواهیم گفت ...

 

 

گام یکصد و دوازدهم


 

تاریخچه ERP به چه زمانی باز می‌گردد ؟ )از MRP1 تا (ERP2

سیر تکاملی نرم‌افزار ERP از یک سو به شدت متاثر از سیر تکاملی سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای کامپیوتری و از سوی دیگر متاثر از تحولات صورت گرفته در زمینه مدیریت سازمانها و محیط رقابتی حاکم بر آنهاست . ERP به منظور غلبه بر مشکلات سیستمهای عملیاتی موجود در سازمانها که از اوایل دهه 1960 میلادی توسعه پیدا نموده بودند بوجود آمد . در این گام به روند توسعه و تکامل ERP می‌پردازیم :

دوره اول : قبل از سال 1960 میلادی

دراین مدت نرم‌افزارهایی به نام BOM Processors توسعه پیدا کرده بودند که هدف عمده آنها استخراج مواد لازم برای تولید تعدادی محصول بود . این نرم‌افزارها توجه چندانی به اندازه و حجم تولید و یا به تعبیری دیگر Lot Sizing نداشته و از سوی دیگر زمان تحویل این اقلام را مدنظر قرار نمی‌دادند . ضمنا این نرم‌افزارها ، موجودی خطوط مختلف تولید و انبارها را مدنظر قرار نمی‌دادند و به همین جهت با استفاده از آنها حجم موجودی در جریان افزایش پیدا می‌نمود .

دوره دوم : بین سالهای 1960 و 1970 میلادی

در اوایل این دهه  تمرکز نرم‌افزاری بیشتر بر روی سیستمهای کنترل موجودی بود . در این مدت همچنان بیشتر از مفاهیم سنتی کنترل موجودی برای توسعه نرم‌افزارهای مرتبط استفاده می‌شد . اما در اواخر این دهه مفهوم MRP یا برنامه‌ریزی مواد موردنیاز معرفی و نرم‌افزارMRPI   توسط IBM  شرکت توسعه پیدا کرد . مهمترین مشکل این نرم‌افزار و نرم‌افزارهای مشابه ، اجرای آن بر روی Main Frame های گران قیمت مستقر در مراکز دانشگاهی ، نظامی و ... بود و همین امر فاصله زمانی بین دو برنامه‌ریزی را افزایش می‌داد . این سیستم بصورت برگشتی ، زمان تحویل اقلام موردنیاز برای ساخت یک محصول خاص را از زمان تحویل به مشتری تا زمانیکه موردنیاز برای مونتاژ شدن روی خطوط مونتاژ بود ، برنامه‌ریزی می‌کردند . سازمانها در اجرای MRPI مشکلات زیادی داشتند ؛ این مشکلات بیشتر مشکلاتی سیستمی و ناشی از کاربران بودند تا مشکلاتی تکنولوژیک . از طرف دیگر ، این سیستم ارتباط بین تولید و استراتژیهای رقابتی سازمان را چندان مدنظر قرار نمی‌داد ؛ ضمنا ظرفیتهای تولیدی سازمان چندان در این سیستم لحاظ نمی‌شدند .

دوره سوم : بین سالهای 1970 و 1980 میلادی

تمرکز بر MRPI  با توجه به برنامه کلان تولید یا  MPSو توسعه MRP حلقه بسته . در این سیستمها امکان بروز نارسایی در زنجیره تولید به حداقل رسید اما همچنان این سیستمها فقط برنامه‌ریزی تولید را انجام داده و حمایت چندانی از سایر منابع تولید نداشتند .

دوره چهارم : بین سالهای 1980 و 1990 میلادی

گسترش MRPI به کف کارگاه و توسعه MRPII که برنامه‌ریزی بخش زیادی از منابع تولیدی را انجام می‌داد . در اوایل همین دهه سیستمهای DRP یا سیستمهای برنامه‌ریزی توزیع که مستقل از MRPII عمل می‌کردند وارد این سیستم شده و عملا مشکل عدم ارتباط این دو سیستم با یکدیگر مرتفع گردید .

دوره پنجم : بین سالهای 1990 و 2000 میلادی و پس از آن

گسترش MRPII  به سایر حوزه‌ها و اضافه نمودن سیستمهای پشتیبان تصمیم به MRPII توسعه‌یافته که در تمام عرصه‌های تولیدی ، خدماتی ، تجاری ، توزیع و ... کارایی داشت و ظهور ERP . مشکل عمده سیستمهای MRPII و توسعه یافته‌های آن این بود که تنها سیستم تولیدی ساخت به منظور انبار یا MTS را پشتیبانی می‌نمود و سایر سیستمهای تولیدی را چندان پوشش نمی‌داد ؛ اما با ظهور ERP در حوزه تولید ، تمامی سیستمهای تولیدی تحت پوشش قرار گرفتند . بخشها ، فرایندها و وظایف مختلفی از جمله کنترل کیفیت ، نگهداری و تعمیرات ، امور حسابداری ، مالی و ... به سیستمهای تولیدی متصل شده و ERP به عنوان حد فاصل سیستمهای SCM و CRM مطرح گردید . این سیستم بیش از آنکه عنوان جدیدی برای MRPII باشد ، به عنوان سطح بعدی در سطوح تکاملی سیستمهای کامپیوتری طراحی شده برای پشتیبانی از عملیات سازمان مطرح است .

در سال 1995 ، پدیده اینترنت واردERP   شد و در سالهای 1998 تا 2000 ، EDI   و ERP با یکدیگر پیوند خوردند ؛ در سال 2000 اینترنت به عنوان جزیی تفکیک ناپذیر از ERP محسوب و سیستمهای ERP تحت وب توسعه یافتند که فناوری چند لایه‌ای در معماری سیستم اطلاعاتی را پشتیبانی می‌کنند . امروزه هم سیستمهای جدیدی با عنوان ERP II در حال توسعه هستند که اساس آنها وب بوده و تمرکز بسیار زیادی بر حمایت از ماژول SCM دارند و عملا در تعریف امروز ERP ، آنرا کاملا مرتبط و جدایی‌ناپذیر از SCM تعریف می‌نمایند . قابل ذکر است که در سال 1998 بیش از بیست‌هزار سازمان در سراسر جهان مبلغی افزون بر هفده‌میلیارد دلار در زمینهERP   سرمایه‌گذاری نموده‌اند که این رقم در سالهای بعد بین سی تا پنجاه درصد رشد داشته و در سال 2003 به رقمی نزدیک به صدمیلیارد دلار رسیده است .

هزینه نگهداری و بروزرسانی سیستمهای پیاده‌سازی شده در سال 2000 به رقمی حدود بیست‌ودو میلیارد دلار بالغ شده که نرخ رشدی برابر سیزده‌ویکدهم درصد نسبت به سال 1999 داشته است (Broatch,2001) . علاوه بر این ، طبق بررسیهای صورت گرفته ، در حال حاضر بیش از هفتاد درصد از هزار شرکت طراز اول جهان از دید مجله Fortune ، سیستمهای ERP را با موفقیت پیاده نموده و یا در حال پیاده‌سازی آن هستند . (Kraft,2001)

در گام آتی از مزایای پیاده‌سازی ERP خواهیم گفت ...

 

 

گام یکصد و سیزدهم

 

پیاده‌سازی ERP در سازمانها چه مزایایی به همراه دارد ؟

پیاده‌سازی سیستم ERP مزایای بی‌شماری را برای سازمانها به ارمغان می‌آورد اما باید توجه داشت که این مزایا و بهبود فرایندهای تجاری سازمان به راحتی قابل دست‌یابی نیستند . پیاده‌سازی موفق یک سیستم ERP بستگی بسیار زیادی به انتخاب سیستم مناسب ، تامین‌کننده مناسب ، نحوه بومی‌سازی نرم‌افزار در سازمان با توجه به استراتژی ، فرهنگ و ساختار سازمان ، تعهد و حمایت مدیریت سازمان از پیاده‌سازی نرم‌افزار ، شایستگی مشاوران در پیاده‌سازی نرم‌افزار ، کنترل پروژه مناسب در طول فرایند پیاده‌سازی و اتمام پروژه در زمان مشخص و بودجه پیش‌بینی شده و مواردی ازین دست دارد .

از این عوامل که بگذریم ، پیاده‌سازی ERP در سازمان مزایای بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت که بصورت خلاصه می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

Ø     ایجاد یکپارچگی سازمانی از بعد اطلاعاتی و افزایش سازگاری در اطلاعات موجود در سازمان.

Ø     استانداردسازی فرایندهای سازمانی بر اساس بهترین تجربیاتی که شرکتهای عرضه‌کننده نرم‌افزار از سازمانهای مختلف به دست آورده‌اند .

Ø     مهندسی مجدد فرایندهای سازمانی و کاهش زمان انجام آنها .

Ø     تبدیل فرایندهای سازمانی از حالت ضمنی به حالت صریح به علت مهندسی مجددی که در فرایندهای سازمان صورت می‌پذیرد .

Ø     امکان نصب و راه‌اندازی سریعتر سیستمهای مرتبط با ERP در سازمان از جمله ماژولهای مختلف این نرم‌افزار و یا سایر نرم‌افزارهای کاربردی که از طرف عرضه کنندگان ERP ارایه نشده و مخصوص آن سازمان هستند .

Ø     امکان و یا تسهیل توسعه سیستمها و تکنولوژیهای جدید از جمله JIT ،ABC و ... .

Ø     امکان ایجاد همکاریهای تجاری ، سرمایه‌گذاریهای مشترک ، ادغام برای سازمانها با هزینه کمتر و بازدهی بیشتر و نتیجه بهتر .

Ø     تغییر تمرکز از برنامه‌نویسی کامپیوتری در سازمان به بهبود فرایندها .

Ø     فراهم شدن زیر ساخت لازم به منظور پرداختن به  SCM  و CRM ، دو مبحثی که در حال حاضر تبدیل به دو جزء جدایی ناپذیر ERP2 شده‌اند .

Ø     توسعه زیر ساخت لازم به منظور وارد شدن به E-Business .

لازم است اشاره شود که از ERP به عنوان کاتالیزور و یا Enabler و یا تسهیل‌کننده در BPR و یا مهندسی مجدد فرایندهای سازمانی نام برده شده است . اما در مورد اینکه ERP و  BPR کدام یک مقدم بر دیگری هستند ، بحثهای زیادی مطرح است و مقالات مختلفی درباره آن وجود دارد . برخی ERP و BPR را دو فرایند لازم و ملزوم یکدیگر دانسته‌اند و بسیار تاکید بر اجرای کامل BPR همزمان با پیاده‌سازی ERP و یا قبل از آن دارند ، در حالیکه برخی دیگر بسیار تاکید بر عدم اجرای BPR سنگین در فرایندهای سازمان به منظور افزایش احتمال موفقیت پروژه پیاده‌سازی ERP در سازمان دارند . تاکید گروه دوم بیشتر بر افزایش دقت در انتخاب ERP مناسب برای سازمان که دارای بیشترین انطباق با فرایندهای سازمانی است می‌باشد .

اما به هر حال باید اشاره نمود که در برخی موارد نرم‌افزار ERP خریداری شده و منطبق با آن BPR صورت می گیرد که به آن Package Enabled BPR می‌گویند و در نوع دیگر BPR استاندارد اعمال و پس از آن ERP منطبق بر BPR استاندارد اعمال شده انتخاب می‌شود ؛ هرکدام از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارا می‌باشند ............................

دانلود مقاله معرفی نرم افزار جامع مدیریت منابع سازمان (ERP)

دانلود مقاله معرفی نرم افزار جامع مدیریت منابع سازمان (ERP)

دانلود مقاله معرفی نرم افزار جامع مدیریت منابع سازمان (ERP)

...............................................................................................

مولف: شرکت رایان پویا سامانه
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2012
وضعیت: تمام متن
منبع: شرکت رایان پویا سامانه
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir

مقدمه:با رشد و گسترش صنایع در نیمه دوم قرن بیستم و افزایش چشمگیر ظرفیت تولیدی کارخانجات نیاز به نقش جدیدی از مدیریت تولید و عملیات ظهور پیدا نمود که میبایست مدیریت فرایند انجام سفارش از زمان دریافت سفارش از مشتری تا زمان تحویل کالاو خدمات درخواستی به مشتری و کسب رضایت وی را بر عهده میگرفت. این امر، نیاز به فرایندی یکپارچه که حوزه های مختلف سازمان ازجمله بازاریابی (ارتباط با مشتریان)، خرید(ارتباط با تامین کنندگان و پیمانکاران) وعملیات سنتی تولید (مدیریت منابع لازم برای تولید واقعی محصول یا خدمت) را شامل گردیده و از پویایی بسیار بالا برخوردار باشد را بسرعت افزایش داد. زیرا سفارشات مشتریان هر لحظه و با هر ترکیبی از محصولات تولیدی ممکن، از راه میرسید. از سوی دیگر این سفارشات بدلیل عدم اطمینان و تغییراتی که در طول زمان درفرایند دریافت مواد اولیه لازم از تامین کنندگان رخ میداد، ممکن بود با تغییراتی مواجه گردد. بنابراین این نقش که در ادبیات مدیریت تولید و عملیات تحت عنوان IPOM یا مدیریت سفارشات و تولید یکپارچه مطرح میگردد، بصورتی گسترده مورد توجه و اقبال مدیران صنعتی قرار گرفت. برای برخورد موثر با چنین شرایطی رویکردهای مدیریتی جدیدی درطول زمان توسعه یافته و بکارگرفته شده اند. روشهایی از قبیل مهندسی همزمان، تولید بهنگام، تکنولوژی گروهی، تولید چابک، تولید همزمان و...

 

همزمان باتوسعه این رویکردهای مدیریتی، سیستمهای اطلاعاتی که بتواند این رویکردهای جدید را پشتیبانی نماید نیز توسعه می یافت. سیستمهای پردازش مبادلات اولیه (TPS) به شکل سیستمهای MRP رشد یافت که برنامه ریزی و کنترل تولید را مورد پشتیبانی قرار میداد. انطباق و یکپارچگی منطق MRP با سیستمهای مدیریت پایگاه داده رابطه ای (DBMS)، سیستمهای پشتیبان تصمیم (DSS) و سیستمهای اطلاعات مدیریت (MIS)، نسل جدیدی از سیستمها را به نام سیستمهایERP ارائه نمود که وظیفه مدیریت نیازمندیهای داده و اطلاعات در سرتاسر یک سازمان را برعهده داشت.
سیستمهایERP، پشتیبانی تصمیم گیری و اطلاعاتی را که مدیریت سعی میکرد از طریق ابزار دیگری همچون کارتهای کانبان درسیستمهای JIT یا توانایی کنترل کل فرایند دررویکردGT به آن دست یابد، فراهم میسازد. با استفاده از ERP میتوان مفاهیم GT را بدون آنکه نیاز باشد ماشینها و تجهیزات از محل خود به سلولهای اختصاصی انتقال یابند بکار برد و سیستم JIT را بدون نیاز به کارتهای کانبان اجرا کرد. پس میتوان چنین نتیجه گرفت کهIPOM سیستمی مبتنی بر یک رویکرد تیمی میباشد که این تیم وظیفه اداره کردن و مدیریت فرآیند ارضای سفارشات مشتریان را بوسیله یک سیستم پیشرفته ERP بر عهده دارد.
بعبارت دیگر ERP یک راه حل مبتنی بر فناوری اطلاعات است که منابع سازمان راتوسط یک سیستم بهم پیوسته به سرعت، دقت و کیفیت بالا در کنترل مدیران سطوح مختلف سازمان قرار میدهد تا بطور مناسب فرآیند برنامه ریزی و عملیات سازمان را مدیریت نمایند.
 

 
معرفی نرم افزار
مجموعه نرم افزار جامع برنامه ریزی منابع سازمان رادان (RADAN-ERP® Solution)، با استفاده از قریب به دو دهه تجربه مدیران شرکت در زمینه استقرار سیستمهای MRP و MRPII و با بهره گیری از تجارب جهانی و استفاده از دانش و مهارت کارشناسان زبده کشورمان به جامعه صنعتی تقدیم میگردد. در طراحی این محصول ضمن بهره گیری از آخرین تکنولوژی در مهندسی نرم افزار، پیچیدگیها و شرائط خاص حاکم بر صنایع کشور کاملا" لحاظ گردیده است.
در طراحی و ساخت این مجموعه مواردی از قبیل :
•    انعطاف پذیری (Flexibility): پاسخگویی به نیازهای متغییر سازمانها و شرکتهای استفاده کننده
•    ماژول مدار و باز(Modular & Open): هرجزئی از بسته نرم افزاری میتواند بدون تاثیر در رویه های دیگر در هر زمانی تغییر کرده، اضافه یا حذف گردد.
•    فراگیر بودن(Comprehensive): و ظایف سازمانی مختلفی را مورد پشتیبانی قرار داده و متناسب با طیف وسیعی از سازمانها مورد استفاده و خواهد بود
•    بهترین روشهای موجود (Best Business Practices): مجموعه ای از بهترین رویه های مورد استفاده و تجربه شده در سرتاسر جهان در این نرم افزارها گرد آوری گردیده است.
لحاظ گردیده است.
 

 
مراحل استقرار نرم افزار
همانگونه که ذکر گردید سیستم ERP حاصل بیش از 4 دهه فعالیت کشورهای پیشرفته در حوزه برنامه ریزی و کنترل منابع سازمان ها بوده و به مرور ضمن ایجاد بسترهای متناسب اطلاعاتی و عملیاتی بتدریج در شرکتهای تراز اول جهان مستقر گردیده است. نکته حائز اهمیت در این امر رعایت پیش نیازها و ایجاد بسترهای مناسب جهت استقرار این سیستم می باشد. استقرار این سیستم به لحاظ وسعت حوزه عملکرد که عملا" کلیه سطوح سازمان را درگیر می نماید و نیز حجم گسترده تغییرات که در نحوع عملیات و نیز شیوه تصمیم گیری بوجود می آورد مستلزم برخورداری از یک کادر تمام وقت و متخصص و ایجاد بستر سازمانی جهت برخورد مناسب و مؤثر کارکنان با تغییرات پیش رو خواهد بود. مباحثی از قبیل مدیریت تغییرات (Change Management) و متدولوژیهایی از قبیل RUP جهت عبور از این مرحله گذار، میبایست بصورتی فراگیر و در عین حال متناسب با شرائط خاص هر پروژه، مورد استناد و استفاده قرار گیرد.
مطلب حائز اهمیت دیگر توجه به این نکته می باشد که استقرار سیستم ERP یک پروژه نسبتا" طولانی (بین 1 تا 3 ساله) و هزینه بر خواهد بود. مباحث مدیریت پروژه و نیز روشهای برنامه ریزی و کنترل آن بصورتی اجرایی میبایست در پروژه مورد بهره برداری قرار گیرد. مطاب مهم دیگر در پروژه ERP تعریف و تدوین شفاف و مشخص از انتظارات مدیران ارشد و ذینفعان از سیستم می باشد. در بسیاری از اوقات این انتظارات غیر اجرایی بوده و ضمن بالابردن زمان و هزینه عملیات، با یکدیگر نیز سازگار نمیباشند که در مرحله تعریف چشم‌انداز (Vision Statement) میبایست نسبت به تعیین تکلیف و نهایی نمودن انتظارات ذینفعان اقدام گردد.
 
بصورت خلاصه مراحل استقرار سیستم ERP عبارتست از:
•    تعریف و تدوین چارچوب همکاری و حوزه های کاری و نهایی نمودن مسائل مربوط به قرارداد اعم از فازبندی و زمانبندی اجرا و...
•    تشکیل گروههای کاری و آموزش اولیه آنها`
•    فاز اول : مهندسی مجدد فرآیندها (BPR) شامل:
o    آماده سازی
o    شناخت وضعیت موجود
o    طراحی وضعیت مطلوب
•    فاز دوم : توسعه سیستمهای مکانیزه شامل:
o    تحلیل نیازمندیهای سیستم
o    طراحی و پیاده سازی فرمهای اطلاعات پایه مورد نیاز سیستم
o    طراحی و پیاده سازی فرمهای عملیاتی و کارکردهای اصلی و تکمیل نهایی سیستم
o    تست سیستم، استقرار اولیه سیستم و آموزش کاربران
o    انتقال اطلاعات (در صورت وجود) و شروع بهره برداری از سیستم
o    تکمیل و ارائه مستندات سیستم (Final Book)
 
 
 
 
حسابداری مالی é
 General Ledger System
 مجموعه فعالیت‌های مرتبط با دفترداری و ثبت عملیات حسابداری شرکت را تحت پوشش قرار داده و کلیه گزارشها و صورت‌های مالی مورد نیاز را تهیه مینماید. سایر سیستمها اعم از انبار، بازرگانی، فروش، دریافت و پرداخت، حقوق و دستمزد و...، بصورت یکپارچه با این سیستم مرتبط بوده و اسناد حسابداری مربوط به خود را در این سیستم بصورت اتوماتیک تغذیه مینمایند.
 
امکانات نرم افزار:
 
•    امکان تعریف حسابها (گروه حساب، حسابهای کل، معین، تفصیلی)
•    امکان تعیین ماهیت حساب جهت کنترل مانده حسابها و کنترل اتوماتیک و صدور هشدار برای حسابهایی که دارای گردش متناقض با ماهیت خود هستند.
•    امکان دسته بندی و تعیین ارتباط حسابها (متعاملین حقیقی و حقوقی، مراکز هزینه، قراردادها،...)
•    امکان شماره گذاری اسناد بصورت دستی و مکانیزه و کنترل توالی و تاریخ اسناد و همچنین اسناد جا افتاده
•    امکان ثبت موقت اسناد، طبقه بندی آنها و درج اطلاعات کمکی (نظیر یادداشت، شماره فرعی، نوع سند، شماره عطف،...) جهت جستجو و بازیابی اسناد
•    امکان شناسایی اسناد تغذیه شده توسط سایر سیستمها و جلوگیری از تغییر آنها
•    امکان شماره گذاری مجدد اسناد به ترتیب تاریخ
•    امکان تعریف قالب (الگو) برای اسناد حسابداری
•    امکان بستن حسابهای موقت، صدور سند پایان سال، انتقال به سال بعد و صدور سند افتتاحیه
•    امکان تهیه گزارش‌های مختلف موردنیاز:
o    دفاتر روزنامه، معین، کل
o    تهیه تراز آزمایشی معین، کل
o    صورت‌های مالی (گردش وجوه نقد، سود و زیان، ترازنامه)
o    گردش حسابها به تفکیک‌‌های مختلف مورد نیاز
o    نسبت‌های مالی
 
  
 
خزانه داری (دریافت و پرداخت) é
 Receivable & Payable Accounting
این ماژول ضمن مدیریت وجوه نقد، مجموعه عملیات مرتبط با صندوق(ها)، تنخواه گردان(ها) وحسابهای بانکی شرکت را تحت پوشش قرار داده و کلیه اسناد حسابداری مورد نیاز را صادر خواهد نمود.
 
 
•    تعریف انواع ارز و نرخ‌های برابری آنها
•    تعریف حسابهای بانکی ارزی و ریالی، صندوق(ها)، تنخواه گردان(ها)
•    صدور اسناد رسید دریافت و اعلامیه پرداخت وجوه نقد، چک
•    امکان استرداد چک‌های دریافتی و پرداختی
•    امکان تعریف دسته چک برای هر یک از حسابهای بانکی
•    امکان تعیین انواع چک‌های دریافتی و پرداختی (عادی، تضمینی) و تعیین نوع چک‌های عادی (روز، کوتاه مدت، بلند مدت)
•    تعریف عوامل گردش وجوه دریافتی و پرداختی به منظور تهیه صورت گردش وجوه نقد
•    امکان ثبت کلیه عملیات بانکی (واگذاری، وصول/واخواست)
•    امکان ثبت صورتحساب بانکی و تهیه گزارش‌های مغایرت
•    امکان صدور اسناد حسابداری برای کلیه عملیات دریافت و پرداخت
•    تهیه گزارش‌های مختلف مورد نیاز
 
 
 
 
 
دارایی ثابت é
 Fixed Asset System
این سیستم، ضمن ثبت و شناسایی کلیه اموال و دارایی‌‌های ثابت شرکت، نسبت به محاسبه استهلاک و ارزش دفتری آنها اقدام و اسناد حسابداری مربوطه را صادر خواهد نمود.
 
 
•    امکان طبقه بندی انواع دارایی‌های ثابت بصورت ساختار درختی و چگونگی محاسبه استهلاک آنها مطابق قوانین کشور
•    امکان تعریف جداول محاسبه استهلاک
•    امکان شناسایی دارایی‌‌های ثابت و طبقه بندی آنها و تعیین نحوه محاسبه استهلاک
•    امکان تخصیص پلاک به کلیه اموال و دارایی‌‌های ثابت
•    امکان تعیین ارزش اولیه یا تمام شده دارایی ها با توجه به نوع حصول دارایی (خرید مستقیم، ساخت، تحویل از انبار)
•    امکان ثبت برکناری، اسقاط، انتقال، اهدا و فروش اموال و تصحیح محاسبات استهلاک
•    امکان تعدیل قیمت ناشی از تعمیرات اساسی یا گسترش و الحاق اجزای دارایی ثابت و انجام محاسبات نظیر آنها
•    محاسبه استهلاک دارایی‌‌های ثابت و صدور سند حسابداری مربوطه به تفکیک مراکز هزینه
•    تهیه انواع گزارش‌های مدیریتی مورد نیاز
 
       
بودجه é
 Budgeting System
سیستم بودجه بعنوان ابزاری جهت پیش بینی درآمدها و هزینه‌‌های شرکت در هر سال، کنترل هزینه ها و ارزیابی عملکرد واحد‌های سازمان و ارائه میزان انحراف از پیش بینی‌‌های اولیه مورد استفاده قرار میگیرد.
 
 
•    امکان تعریف سرفصل‌های درآمدی و هزینه ای بودجه
•    امکان تفکیک هزینه‌‌های ثابت و متغیر
•    امکان تعریف پروژه‌‌های سرمایه ای بعنوان سرفصل بودجه
•    امکان تعیین حسابهای متناظر با سرفصل‌های بودجه
•    امکان پیش بینی عملکرد واحد‌های مختلف سازمان اعم از فروش، خرید، تولید به تفکیک دوره‌‌های مختلف
•    امکان ثبت یا اخذ اطلاعات عملکرد واقعی واحد‌های مختلف و مقایسه با پیش بینی‌‌های اولیه
•    ثبت اطلاعات پیش بینی بودجه سالانه به تفکیک دوره و سرفصل‌های بودجه
•    محاسبه عملکرد واقعی درآمدها و هزینه ها بر اساس اطلاعات واقعی موجود در سیستم حسابداری
•    مقایسه عملکرد واقعی با پیش بینی بودجه و تهیه گزارش انحراف بودجه تا کنون و تاپایان سال
•    امکان تصحیح بودجه پیش بینی شده بر اساس روند عملکرد واقعی برای باقیمانده مدت سال
•    امکان پیش بینی بودجه سالیانه توسط سیستم بر اساس اطلاعات واقعی سنوات گذشته
•    امکان پیش بینی قیمت تمام شده، قیمت فروش و برآورد سود و زیان سالیانه
•    امکان پیش بینی جریان نقدینگی در دوره‌‌های ماهیانه
•    برآورد و تحلیل نقطه سر به سری
•    ارائه انواع گزارش‌های تحلیلی جهت شناسایی عوامل انحراف از بودجه
 
  
 
 
 
 
حقوق و دستمزد é
 Payroll
این سیستم انجام کلیه عملیات و محاسبات مرتبط با سیستم حقوق و دستمزد کارکنان را برعهده داشته و کلیه گزارش‌های مورد نیاز این سیستم را تهیه مینماید.
 
 
•    امکان ثبت اطلاعات کارکرد ماهانه یا دریافت فایل کارکرد ماهانه از سیستم حضور و غیاب
•    امکان تعریف جداول مالیاتی و سقف درآمد مشمول بیمه تأمین در هر سال
•    امکان تعریف انواع مزایا و کسور مستمر و غیر مستمر حقوق و نحوه محاسبه آنها و نحوه محاسبه بیمه و مالیات هر یک از آنها
•    امکان ثبت اطلاعات مجموع درآمد و مالیات پرداختی از ابتدای سال در زمان استقرار سیستم جهت تعدیل مالیاتی
•    امکان تعریف انواع وام و استقرار مانده وام‌های پرداخت شده قبلی
•    انجام محاسبات حقوق و دستمزد ماهانه کارکنان
•    امکان تهیه کلیه گزارش‌های استاندارد (لیست حقوق، فیش حقوق، لیسه بیمه، لیست مالیات، لیست بانک) بصورت چاپی یا فایل
•    صدور سند حسابداری هزینه حقوق و دستمزد
•    امکان محاسبه ذخیره سنوات و عیدی
•    امکان محاسبه ذخیره بازخرید مرخصی
•    محاسبه عیدی و پاداش پایان سال کارکنان
•    تهیه فایل بیمه تأمین اجتماعی
 
  
 
 
 
 
بهای تمام شده é
 Cost Accounting System
این سیستم بر اساس اطلاعات تعریف محصولات و سفارشات که در سیستم جامع برنامه ریزی ثبت شده است، امکان محاسبه و برآورد قیمت تمام شده استاندارد و واقعی کلیه محصولات سفارشی و غیر سفارشی را فراهم آورده و گزارشات متنوعی را جهت ارزیابی عملکرد شرکت در اختیار مدیران ارشد قرار میدهد.
 
 
•    امکان دریافت اطلاعات مواد متشکله و مراحل تولید از مدل MRP محصولات که در سیستم برنامه ریزی منابع ساخت وارد گردیده است.
•    محاسبه قیمت تمام شده محصولات غیر سفارشی بصورت استاندارد یا واقعی در دوره زمانی معین
•    محاسبه قیمت تمام شده محصولات سفارشی بصورت استاندارد یا واقعی برای هر قرارداد
•    امکان هزینه یابی کالا‌های در جریان ساخت (محصولات نیمه ساخته در مراکز تولیدی مختلف)
•    امکان تعریف مبانی جذب یا تسهیم دستمزد و سربار برای محصولات و مراکز هزینه
•    امکان محاسبه انحرافات مساعد و نامساعد بهای تمام شده واقعی با استاندارد
•    امکان محاسبه هزینه‌‌های جذب نشده
•    امکان پیش بینی بهای تمام شده استاندارد جهت قرارداد‌های در دست اقدام
•    صدور اسناد حسابداری مورد نیاز
•    تهیه انواع گزارش‌های مورد نیاز مدیریت
 
  
 
 
 
پرسنلی é
 Personnel
این سیستم، کلیه عملیات مرتبط با امور پرسنلی و کارگزینی اعم از اطلاعات شناسنامه ای، شغلی، استخدامی و... کارکنان و نیز صدور احکام حقوق را تحت پوشش قرار خواهد داد.
 
 
•    امکان ثبت اطلاعات شناسایی کارکنان (اطلاعات شناسنامه ای، سوابق شغلی و سازمانی)
•    امکان تعریف مشاغل و سمت‌‌های موجود در شرکت
•    امکان نگهداری سوابق بیمه ای کارکنان
•    امکان ثبت اطلاعات تحصیلات و دوره‌‌های آموزشی گذرانده شده کارکنان
•    امکان ورود اطلاعات احکام و ثبت تاریخ اجرا برای هر حکم
•    امکان ثبت قرارداد کارکنان قراردادی و تعیین انواع استخدام
•    امکان چاپ احکام حقوقی
•    امکان بروزآوری سنواتی احکام حقوقی
•    امکان ثبت تشویقها و تنبیهات پرسنل
•    امکان مشاهده سوابق احکام پرسنل
•    امکان ثبت احکام مأموریت
•    امکان ثبت اطلاعات مرخصی‌های استفاده شده توسط کارکنان و محاسبه مانده مرخصی
•    محاسبه میزان مرخصی قابل خرید و قابل انتقال به سال بعد (مطابق با قوانین کشور و آیین نامه‌‌های داخلی شرکت)
•    امکان نگهداری اطلاعات و مدارک مورد نیاز بصورت اسکن شده
•    تهیه انواع گزارش‌های مورد نیاز
 
  
 
 
 
 
دبیرخانه و اتوماسیون اداری é
 Office Automation System
سیستم دبیرخانه پوشش دهنده مجموعه عملیات مرتبط با دریافت و ارسال مکاتبات شرکت با سایر اشخاص حقیقی و حقوقی و پیگیری ارجاعات داخلی و گردش آنها میان واحدها و کارکنان داخل شرکت میباشد. بعلاوه کلیه مکاتبات داخلی مابین واحد‌های مختلف توسط این سیستم ثبت و کنترل گردیده و قابل ردیابی خواهد بود.
 
 
•    امکان تعریف پرونده‌‌های مختلف و تعیین افراد مجاز به دسترسی به هر پرونده
•    ثبت اطلاعات کلیدی نامه‌‌های وارده و صادره و داخلی و نگهداری آنها در یک یا چند پرونده
•    نگهداری فایل‌‌های مرتبط با هر نامه
•    تعیین نامه‌‌های مرتبط با هر نامه (عطف و پیرو)
•    امکان ارجاع نامه‌‌های وارده و داخلی میان افراد و واحد‌های داخلی با تعیین نوع اقدام مورد انتظار و موعد پاسخ
•    امکان پاراف یا ثبت اطلاعات پاسخگویی به نامه‌‌های ارجاع شده یا ارجاع مجدد آنها
•    نگهداری تاریخ و ساعت ارجاع مکاتبات جهت ارزیابی چگونگی پاسخگویی کارکنان
•    امکان پیگیری مکاتباتی که موعد پاسخ آنها رسیده است
•    تعیین وضعیت نامه‌‌های ارجاع شده و امکان گزارش گیری بر اساس وضعیت نامه
•    شماره گذاری اتوماتیک نامه ها
•    تهیه انواع گزارش‌های مورد نیاز مدیریت
 
  
 مهندسی فروش é
 Sales Engineering System
این سیستم، امکان تعریف درخواست‌های فروش محصولات تولیدی و نیز سایر مواد و قطعات جنبی مورد نیاز (نظیر Bulk Material)، تعیین مشخصات و ویژگی‌‌های خاص هر محصول مطابق با نیاز و سفارش مشتری و همچنین برآورد قیمت تمام شده و قیمت فروش محصولات را فراهم مینماید.
 
 
•    امکان ثبت درخواست‌های فروش محصولات و مواد و قطعات جنبی مورد نیاز
•    امکان تعریف ساختار درختی محصول و نمودار سلسله مراتبی اجزاء متشکله آن
•    متناسب سازی محصول بر اساس سفارش مشتری، بصورتی کاملاً هوشمند
•    امکان تعریف گزینه هایی برای محصولات مختلف که به منظور متناسب سازی محصول بر اساس نیاز مشتری مورد استفاده قرار گیرد
•    برآورد قیمت محصول بر اساس گزینه های انتخابی هر درخواست با اعمال ضرایب افزایش یا کاهش نسبت به محصول پایه
•    برآورد قیمت تمام شده درخواست مشتری بر اساس آخرین نرخ مواد و قطعات اولیه و هزینه های دستمزد و سربار
•    امکان صدور پیش فاکتور بر اساس نیازهای مشتری
•    امکان مقایسه محصولات سفارشی و دارای گزینه خاص با محصولات استاندارد
•    امکان تهیه انواع گزارشهای مختلف مورد نیاز
 
  
 
فروش é
 Sales Management System
این سیستم کلیه فعالیت‌های مرتبط با فروش محصولات، قطعات و خدمات شرکت را تحت پوشش قرار داده و ضمن ثبت اطلاعات تحویل محصولات به مشتریان و نگهداری اطلاعات وضعیت حساب آنان، اسناد حسابداری مرتبط را صادر و در سیستم حسابداری مالی تغذیه مینماید.
 
 
•    امکان تعریف نرخ کلیه محصولات استاندارد (غیر سفارشی)
•    امکان تغذیه نرخ روز قطعات و مواد اصلی و مصرفی از سیستم بازرگانی
•    امکان قیمت گذاری اقلام خرید خارجی بر حسب ارز مربوطه و برآورد قیمت با احتساب نرخ برابری ارز
•    امکان برآورد قیمت محصولات سفارشی بصورت پارامتریک از طریق سیستم مهندسی فروش
•    امکان ثبت پیش فاکتور، قرارداد فروش، دستور تحویل و فاکتور برای مشتریان
•    امکان ردیابی پیش فاکتورهای صادر شده
•    امکان ثبت فهرست مواد و قطعات مورد نیاز برای هر قرارداد یا سفارش مشتری
•    امکان ثبت قرارداد نصب و راه اندازی محصولات
•    امکان صدور درخواست خدمات و تغذیه اتوماتیک در سیستم خدمات پس از فروش
•    امکان تعیین شرایط و مراحل پرداخت هر قرارداد
•    امکان نگهداری اطلاعات مبالغ دریافت شده از مشتری (پیش پرداخت، صورت حسابهای پرداخت شده)
•    امکان ثبت و نگهداری ضمانتنامه‌‌های شرکت در مناقصات
•    امکان ثبت اطلاعات اسناد تضمینی نزد مشتریان و اعلام اتوماتیک استرداد اسناد پس از انجام تعهدات قرارداد
•    ارائه آخرین وضعیت حساب مشتری جهت صدور دستور تحویل محصولات و قطعات
•    ارائه گزارش آخرین وضعیت محصولات تحویل شده در هر قرارداد
•    صدور اسناد حسابداری مرتبط
 
  
 
 
تدارکات داخل é
 Local Purchasing System
این سیستم، عملیات تدارکات داخل کالاهای مورد نیاز را از شروع دریافت درخواست خرید تا پایان تحویل کالا‌های خریداری شده به انبار‌های مربوطه تحت پوشش قرار میدهد.
 
 
•    امکان تعریف منابع تأمین تأیید شده برای کلیه اقلام انبار
•    امکان تعریف کارشناسان خرید و حوزه کاری آنان
•    امکان تغذیه اطلاعات درخواستهای خرید از سیستم انبار
•    امکان تغذیه اطلاعات برنامه اولویت تامین مربوط به کالاهای خرید داخل از سیستم جامع برنامه ریزی
•    امکان تغذیه اطلاعات بودجه قابل تخصیص از سیستم بودجه
•    امکان برنامه ریزی خرید بر اساس برنامه اولویت تامین، بودجه قابل تخصیص و زمانهای در راه
•    امکان تقسیم کار اتوماتیک فعالیتها میان کارشناسان خرید
•    امکان دسترسی به سوابق خرید به تفکیک کالا، منبع خرید و...
•    امکان ارزیابی و رتبه بندی تامین کنندگان
•    امکان انتخاب اتوماتیک تامین کنندگان حائز اولویت جهت دریافت استعلام
•    امکان تعریف مراحل(Milestones) تدارک کالا بر اساس انواع روش‌‌های متداول خرید
•    ثبت و پیگیری اقدامات کارشناسان بر روی استعلامها
•    امکان صدور اتوماتیک سفارش خرید بر اساس استعلام‌‌های دریافت شده
•    امکان صدور درخواست وجه جهت سفارشهای تایید شده
•    ثبت عملکرد و اقدامات انجام شده در مراحل مختلف خرید هر یک از سفارشها
•    ارائه گزارش‌‌های متنوع عملیاتی و مدیریتی
 
  
 
 سفارشات خارج é
 Foreign Purchasing System
این سیستم، عملیات خرید کالاهای خارجی مورد نیاز را از شروع دریافت درخواست خرید تا پایان تحویل کالا‌های خریداری شده به انبار‌های مربوطه تحت پوشش قرار میدهد.
...
 
      
طبقه بندی و شناسایی کالا é
 Parts Identification & Classification
سیستم شناسایی و طبقه بندی کالا به منظور برقراری نظم و الگوی واحد مبتنی بر اصول و مبانی استاندارد جهت این امور طراحی گردیده و با مکانیزه کردن فرآیند شناسایی، نام‌گذاری، طبقه بندی و کدینگ کالاها بعنوان ابزاری کارآمد در کنار سایر سیستم‌‌های مدیریت و کنترل موجودی‌ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
 ...
 
 
 
خدمات پس از فروش é
 After Sales Management
این سیستم ضمن ثبت کلیه اطلاعات و عملیات مرتبط با خدمات پس از فروش، سایت‌های منطقه ای، فروشگاهها و پیمانکاران نسبت به صدور اسناد حسابداری مربوطه اقدام و امکان استفاده از انواع گزارش‌های تحلیلی و مدیریتی را فراهم می آورد.
 
 
•...
  
 
 
نگهداری و تعمیرات é
 Maintenance Management System
سیستم نگهداری و تعمیرات، ابزاری است که به منظور برنامه ریزی عملیات نگهداری و تعمیرات و همچنین آگاهی و تحلیل چگونگی عملکرد و کمک به تصمیم گیری بهتر در جهت بهینه سازی فرآیند، طراحی و پیاده سازی شده است.
 ...
 
  
 
مدیریت اسناد فنی é
 Document Management System
این سیستم، کلیه عملیات مرتبط با نگهداری، ارسال و دریافت مدارک و اسناد فنی مرتبط با محصولات و سفارشهای دریافتی را تحت پوشش قرار داده و آخرین وضعیت ارسال مدارک مورد درخواست کارفرما را ردیابی مینماید.
 
 ...
  
 مدیریت کیفیت é
 Quality Management System
سیستم مدیریت کیفیت، ضمن مکانیزه نمودن عملیات مربوط به کنترل کیفیت، ابزاری جهت تحلیل و جمع بندی عوامل مؤثر بر کیفیت محصول نهایی و همچنین مدیریت و کنترل گردش اسناد در داخل و خارج شرکت در اختیار مدیران اجرایی سازمان قرار می‌دهد.
 
 ...
  
 گزارشات مدیریت é
Management Reports System
این سیستم با بهره گیری از اطلاعات ثبت شده در مجموعه سیستم‌های یکپارچه، نسبت به تهیه و ارائه انواع گزارش‌های خلاصه یا تفصیلی مورد نیاز سطوح مختلف مدیریت اقدام مینماید.
 
.....................................................................
 
 معرفی نرم افزار مدیریت منابع ساخت دو  (MRP II)
مجموعه نرم افزار مدیریت منابع ساخت رادان (RADAN-MRP II® Solution)، با دیدگاه پاسخ‌گویی به کلیه نیازهای مدیران اجرایی صنایع مختلف تولیدی در زمینه برنامه‌ریزی و کنترل منابع ساخت طراحی و پیاده سازی گردیده است.
این سیستم بر مبنای داده‌ها و اطلاعات مهندسی محصولات، فرآیندهای تولیدی، کالاهای در جریان ساخت، موجودی‌های مواد اولیه و محصولات نهایی و سفارشات در دست تولید، کلیه محاسبات و عملیات برنامه‌ریزی شامل برنامه‌ریزی احتیاجات مواد، برنامه‌ریزی تولید (زمانبندی نیروی انسانی و ماشین آلات)، برنامه‌ریزی خرید و ... را بصورت همزمان و کاملاً یکپارچه و سازگار (Consistent) با یکدیگر انجام داده و قادر خواهد بود اطلاعات مورد نیاز سیستم‌های حسابداری و به ویژه قیمت تمام شده محصولات سفارشی را محاسبه نماید.
این سیستم علاوه بر مدیریت و کنترل کلیه فعالیت‌های جاری کارگاه، (Shop Floor Planning & Control) ، در زمینه‌هایی نظیر برنامه‌ریزی ظرفیت مورد نیاز، به عنوان ابزاری کارآمد جهت پشتیبانی تصمیمات مدیریت مورد استفاده خواهد بود.
تجارب شرکت‌های موفق در زمینه پیاده سازی سیستم‌های MRP II بیانگر این واقعیت است که یک مجموعه نرم افزاری تنها در صورت بهره گیری از مفاهیم MRP و آموزش کارشناسان مرتبط با این امر و یاری رسانی به آنان جهت جمع آوری اطلاعات و مدل سازی محصولات بر مبنای این روش، موفقیت اجرای این سیستم را تضمین می‌نماید.
شرکت رادان پویا سامانه با این اعتقاد و با بهره گیری از تجارب موفق خود در پیاده سازی این گونه سیستم‌ها، در کلیه مراحل انجام کار، همراه تیم اجرایی خواهد بود................
 

دانلود مقاله بررسی مفاهیم تکنولوژی و مدیریت تکنولوژی

دانلود مقاله بررسی مفاهیم تکنولوژی و مدیریت تکنولوژی

دانلود مقاله بررسی مفاهیم تکنولوژی و مدیریت تکنولوژی

...................................................................................
مولفین: حامد خراسانی طرقی ( دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی،دانشگاه تهران )
موضوع: مدیریت صنعتی
سال انتشار(میلادی): 2012
وضعیت: تمام متن
پابگاه علمی مدیریت و حسابداری  منبع: mba20.blog.ir     
چکیده: با جهانی شدن و افزایش رقابت ،تکنولوژی نقش بسیار مهمی را برای کسب مزیت رقابتی ایفا می کند.در سال های اخیر تکنولوژی با سرعت زیادی توسعه پیدا کرده است و سازمان ها گرایش زیادی به کاربرد تکنولوژی های نوین یافته اند.با این حال چیزی که کمتر به آن توجه می شود مدیریت تکنولوژی می باشد.در این مقاله سعی داریم تا دو مقوله تکنولوژی و مدیریت تکنولوژی را جدای از هم تعریف کنیم و در ادامه گام ها و عناصر اصلی مدیریت تکنولوژی را بیان خواهیم کرد.نهایتا یک چارچوب فرایندی برای مدیریت تکنولوژی سازمان ها ارایه می نماییم.

مقدمه:
مدیریت تکنولوژی، در واقع مدیریت سیستمی است که خلق، کسب، و به‌کارگیری تکنولوژی را ممکن می‌سازد و شامل مسوولیتی است که این فعالیت‌ها را در راستای خدمت به بشر و برآورده ساختن نیازهای مشتری قرار می‌دهد.تحقیق، اختراع، و توسعه اساسی‌ترین مولفه‌های خلق تکنولوژی و وقوع پیشرفت‌های تکنولوژیک هستند. اما در مسیر تولید ثروت، مولفه‌ی مهم‌تری نیز وجود دارد که همان به‌کارگیری یا تجاری‌سازی تکنولوژی است. به بیان دیگر، مزایای تکنولوژی هنگامی تحقق می‌یابند که نتیجه‌ی آن به دست مشتری برسد. مشتری می‌تواند فرد، شرکت، یا یک نهاد دولتی همچون سازمان‌های دفاعی باشد.
هر چند در مبحث مدیریت تکنولوژی فرض براین است که تکنولوژی مهم‌‌ترین عامل در سیستم تولید ثروت است ولی عوامل دیگری نیز در این سیستم دخیل هستند.مثلاً تشکیل سرمایه و سرمایه‌گذاری، نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا می‌کنند. نیروی کار، عامل موثر دیگری در رشد اقتصادی است.ملاحظات اجتماعی، سیاسی و محیطی نیز برفرایند تولید ثروت تأثیر می‌گذارند.سایر عوامل موثر در تولید ثروت شامل سرمایه، نیروی کار، منابع طبیعی، سیاست‌های عمومی، و…می باشند.مدیریت تکنولوژی، به‌عنوان یک مبحث بین‌رشته‌ای، دانش موجود در تمامی این رشته‌ها را با هم ترکیب می‌کند.

تعریف تکنولوژی و مدیریت تکنولوژی:
دیکشنری وبستر تکنولوژی را اینگونه تعریف می کند: شعبه ای از دانش که با دانش کاربردی،مهندسی،صنعتی،هنر و...سر و کار دارد یا استفاده و کاربرد دانش برای یک فرجام عملی.]1[
از اواسط قرن هجدهم در ارتباط با تخصص بین رشته ای مدیریت تکنولوژی زیاد نوشته شد.ولی یک تعریف منحصر به فرد و مختصر از مدیریت تکنولوژی به چشم نمی خورد.یک تعریف که زیاد هم از آن استفاده می شود مدیریت تکنولوژی را اینگونه توصیف می کند "فرایندی که شامل برنامه ریزی،هدایت،کنترل و هماهنگی برای ایجاد و اجرای قابلیت های تکنولوژیکی بمنظور شکل دادن و انجام اهداف استراتژیک و عملیاتی یک سازمان"]2[
بنابر این مدیریت تکنولوژی شامل :
1)    برنامه ریزی برای توسعه قابلیت های تکنولوژیکی.
2)    تشخیص تکنولوژی کلیدی و حوزه های مربوط به آن.
3)    تعیین این که تکنولوژی را می خواهیم بخریم یا خود می خواهیم آن را به وجود آوریم.
4)    برقراری مکانیزم هایی برای هدایت و هماهنگی توسعه قابلیت های تکنولوژیکی و معیار ها و سیاست هایی برای کنترل آن
می شود.]4[
 این تعریف تا حدودی جنبه سخت تکنولوژی و بعد نرم آنرا با هم ترکیب می کند هرچند که تمایز آشکاری میان جنبه های تکنیکی و مدیریتی مرتبط با مدیریت تکنولوژی ایجاد نمی کند و تقریبا یک تعریف ایستا است]2[
اما تکنولوژی ایستا نیست.یک فرایند پویاست که با یک حالت پایدار و تدریجی تغییر می کند.در یکی از تعاریف اخیر" میشل بدوی"یک توصیف هوشمندانه تر و روشن تر از فرایند مدیریت تکنولوژی نسبت به تعاریف موجود ارائه می دهد،او می نویسد:مدیریت تکنولوژی یک پیکربندی یا ترتیب از سیتم های مدیریت است،سیاست ها و رویه هایی که وظایف استراتژیک و عملیاتی یک شرکت را بمنظور رسیدن به اهداف شرکت معین می کند.
یکی از تعاریف جالب توجه اخیر توسط "لو"در سال 1995 ارائه شد:یک مفهوم غایی از تکنولوژی یک پدیده اجتماعی تکنولوژیکی است که خیلی بالاتر ازتجهیزات،مهارت های کاری و سیستمهای مدیریتی است.
در یک جمع بندی:مدیریت تکنولوژی فرایند اثربخشی از یکپارچگی و استفاده از ماموریت نوآوری،استراتژیک،عملیاتی و تجاری یک شرکت برای کسب مزیت رقابتی می باشد.]1[
فعالیت های اصلی مدیریت تکنولوژی
راش(  2007 ) فعالیت های کلی مدیریت تکنولوژی را به 6 دسته تقسیم می کند :
1-شناسایی تکنولوژی: برای شرکت اهمیت فراوانی دارد.شامل تحقیق،ممیزی،جمع آوری داده و فرایندهای هوشمند می شود.
2-انتخاب تکنولوژی: باید توسط سازمان حمایت شود.یک فرایند تصمیم گیری است که به ارزیابی اثربخش از ظرفیت ها نیاز دارد.
3-اکتساب تکنولوژی انتخاب شده .
4-بهره برداری از تکنولوژی بمنظور حصول سود و منافع دیگر مورد نظر شرکت.بهره برداری به تجاری سازی اشاره دارد.
5-محافظت ازدانش و مهارت های جاسازی شده در کالاها و سیستم های تولید.برای رسیدن به این قابلیت فرایندهایی نظیر حق مالکیت معنوی و ابقا و نگهداری کارکنان ضرورت می یابند.
6-یاد گرفتن از ایجاد و بهره برداری از تکنولوژی:این فعالیت قسمت مهمی از شایستگی های تکنولوژیکی را شکل می دهد]2[
عناصر مدیریت تکنولوژی:
قابلیت و توانایی: تحلیل قابلیت،تلاشهایی بـــــه منظور شناسایی نقاط قوت در یک کسب و کار و یافتن راههایی است که این نقاط قوت بدان وسیله قابل توسعه بوده و به عنوان عامل محوری در بازارهای جدید و خلق فرصتهای جدید، مورد توجه قرار می گیرد.
هدف رویکردهای قابلیت و توانایی معرفی «دانش» یک بنگاه به شکلی مجزا از توانایی خدمت دهی به مشتریان و عکس العمل در مقابل رقبا است.
مزیت عمده این کار جذب هرچه بیشتر جنبه های ناپیدای تکنولوژی و مهندسی است. موضوعهای مهم در این حیطه عبارتند از:
* فهم فرصتهای ناشی از تکنولوژی محوری؛
* اهمیت حفاظت از مهارتهای تکنولوژی اصلی؛
* مسیرهای تکامل تکنولوژی.
مدیریت تحقیق و توسعه: در دیدگاه سنتی، مدیریت تکنولوژی بیشتر بر تحقیق و توسعه متمرکز شده است. علاوه بر آن، نیز صرفاً به موضوعهایی مانند منابع و مدیریت پروژه های تحقیق و توسعه توجه می شود. اما تلاشهای اخیر به نیاز به ایجاد انسجام هرچه بیشتربین فعالیتهای تحقیق و توسعه و سایر فعالیتهای کلیدی و تلاش برای اولویت بندی پروژه ها معطوف شده است. محورهای اساسی در خور توجه در این حوزه عبارتند از:
* ایجاد ارتباط بین تحقیق وتوسعه و علوم پایه؛
* بازدید و ارزیابی به موقع تکنولوژیها؛
* مدیریت تولید.
ابداع: در ابتدا مطالعات نوآوری، بر فعالیتهای خلاقانه و کارآفرینانه متمرکز شده بود. در تعاریف جدید، نوآوری مجموعه فعالیتهایی است که از تحقیقات اولیه علمی، فنی و بازار آغاز و به ارسال و تحویل محصول و خدمت به مشتری ختم می شود. تعریف مذکور موید آن است که نوآوری تنها یک مرحله در چارچوب فعالیتهای صنعتی و نیاز بازار است. در فعالیتهای نوآورانه جنبه هایی از پویائیهای تیمی و انسجام گروهها بــه چشم می خورد که در جای خود قابل تامل است.

یادگیری سازمانی: اخیراً مشاهده می شود که برخی از موسسات موفق آمریکایی و ژاپنی یک نوع رویکرد عالی طراحی و ساخت از پیش تعیین شده را در قالب یادگیری سازمانی خود پذیرفته اند. مقصود آنها افزایش دایره شمول توسعه و متخصصان حرفه ای است تا که بتوانند حیطه وسیعتری از همکاریهای بالقوه را در درون فضای کسب و کار خود گسترش دهند.
مشارکت گسترده کارکنان شرکت، جذب نظام مند دانش و توانایی شکل دهی وظایف جدید و قابلیت از عهده وظایف جدید برآمدن، موضوعهای مهمی هستند که باید در این زمینه مورد دقت نظر قرار گیرند.
معرفی محصول جدید: پیشرفتهای اخیر در حیطه معرفی محصول جدید با کار همزمان مهندسی و بویژه ایجاد سیستم های مبتنی بر رایانه به منظور پشتیبانی و گسترش ارتباط میان مهندسی طراحی و مهندسی ساخت تحقق یافته است که در مدیریت اثربخش فرایند معرفی محصول جدید، باید از ابزارها، تکنیک ها و فعالیتهای حمایتی مختلفی سود جست.ایجاد همپوشانی بین فعالیتهای کلیدی، اهمیت ارتباط مناسب بین وظایف و سرعت عمل و پاسخی به مشتریان از جمله موارد مهمی هستند که در این رابطه باید مورد توجه جدی قرار گیرند]3[

موضوعات کلیدی یک سیستم مدیریت تکنولوژی:
مدیریت تکنولوژی یک فرایند پیچیده است که  شامل تعداد زیادی از مجموعه داده های کمی و کیفی و همچنین تصمیم گیری های مرتبط با آنهاست.یک سیستم هوشمند مدیریت تکنولوژی باید سه مسئله را مدنظر قرار دهد:1-هوش 2-یکپارچگی 3-اتوماسیون
هوش:
اگرچه کامپیوتر ها در کارکرد های مدیریتی استفاده  می شدند اما کاربرد آنها تقریبا منحصر به MIS بود؛ طوری که می توانستند اطلاعاتی در حد انبار داده های موجودشان ارائه کنند و در واقع فقط پاسخگوی یک سری از نیاز های مشتریان خاصی بودند و می توانستند تراکنش ها و پرس و جو های ساده ای را روی داده ها انجام دهند.
در سال های اخیر تلاش های زیادی برای اضافه کردن هوش به مدیریت تکنولوژی انجام گرفته است تکنیک سیستم خبره راه حل های مناسبی را بدین منظور ارائه کرد.سیستم خبره می تواند مانند انسان  فکر کند و دلیل بیاورد. تعداد زیادی از مسائل مدیریت تکنولوژی مانند ارزیابی تکنولوژی با اطلاعات ناقص، کیفی و فازی سروکار دارند که سیستم های خبره برای حل این مشکل نیز قابلیت دارند از طرف دیگر تصمیم گیری در مدیریت تکنولوژی نیازمند سازگاری با تغییرات اجتماعی-اقتصادی محیطی است. سیستم های خبره برای استفاده در چنین محیطی نیز مناسبند.
یکپارچگی :
در محیط واقعی مدیریت ما نه تنها نیازمند توصیف کیفی از رفتار سیستم هستیم بلکه نیاز به آنالیز کمی نیز داریم. تلاش های مدیریتی می تواند به عنوان فرایند تصمیم گیری شامل یک سری از محاسبات کمی و استدلال های کیفی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال تصمیم گیری در مورد (خرید یا ساختن تکنولوژی) یا (حفظ یا فروش تکنولوژی) یک فرایند تصمیم گیری کیفی است و بودجه بندی ، حسابداری و ارزیابی تکنولوژی فرایند های محاسبه کمی هستند.
سیستم های مبتنی بر دانش متعددی و نیز روش های ریاضی گوناگونی در مراحل مختلف مدیریت تکنولوژی نیاز هستند.که هرکدام از آنها به تنهایی نمی تواند تمام وظایف مدیریتی را انجام دهد. بنابراین ضروری است تا محاسبات عددی و برهان های کیفی یکپارچه شوند همچنین باید وظایف و بخش های مختلف و حوزه های مختلف دانش یکپارچه گردند تا به یک تصمیم گیری منسجم دست یابیم.
اتوماسیون:
در مدیریت تکنولوژی کاربر ها نیازمند اطلاعاتی هستند (از قبیل : داده ها، دانش، فرایند ها) بدون این که بدانند چه منابعی نیاز است و چگونه آنها را بدست آوریم،چگونه آنها باید هماهنگ شوند تا به نتیجه مطلوب نائل شویم. در واقع سیستم باید به صورت خودکار داده ها،منابع و روش ها را شناسایی کند تا اطلاعات را پردازش نماید. برای رسیدن به اتوماسیون در مدیریت تکنولوژی باید بر مشکلات پردازش اطلاعات هوشمند در یک محیط با مقیاس بزرگ غلبه کنیم.بدین منظور از مهندسی هوش استفاده می کنیم. مهندسی هوش یک رشته جدید مهندسی است که شکاف بین هوش مصنوعی و کاربرد های مهندسی و اتوماسیون را پر می کند.]4[
چارچوبی برای مدیریت تکنولوژی:
بر مبنای 6 فعالیت کلیدی راش می توانیم مدل فرایندی زیر را به عنوان چارچوبی برای مدیریت تکنولوژی معرفی کنیم:
 
گام های مدل فوق عبارتند از:
1)شناسایی: شناسایی، شامل توسعه آگاهی نسبت به همه تکنولوژیهای موجود و یا آن دسته تکنولوژیهایی است که ممکن است در آینده برای سازمــان اهمیت پیـدا کنند.فرایند شناسایـی به منظور پویش و بررسی تکنولوژیهای موجود و تکنولوژیهای در حال ظهور متشکل از یکسری فعالیتهای عادی و یکنواخت نظیر تکنولوژیهای تولیدی در داخل سازمان است.فعالیت شناسایی از طریق دسترسی به شبکه های خارجی و پایگاههای اطلاعاتی داخلی و ساختارهای ارتباطی منطبق با نیازهای مشخص شرکتها حمایت و پشتیبانی می شود.
2)انتخاب: فرایند انتخاب شامل گزینه هایی از تکنولوژی می شود که باید در درون سازمان حمایت شده و یا ارتقا یابند.از آنجا که ممکن است گزینش تکنولوژی سبب درگیرشدن منابع مالی و انسانی بسیاری با فرایندها شده و بدین ترتیب سبب محدودیت منابع سازمان برای آینده شود، لذا بسیار حیاتی و سرنوشت ساز است.
معیارها و ملاکهای انتخاب تکنولوژی از سوی منابع متعددی پیشنهاد می شوند. «استراتژی تکنولوژی» حوزه هایی از تکنولوژی را پیشنهاد می کند که سازمان باید به دنبال آنها باشد.«تحلیل توانمندی» ممکنست آن دسته تکنولوژیهایی را توصیه کند که برای جذب و توسعه مناسب باشند و بالاخره اینکه «خط سیر محصول» نیز ممکن است تکنولوژیهایی را پیشنهاد کند که سود اضافی برای شرکت به همراه داشته و موجب ترقی شرکت شوند.
3)اکتساب: فعالیت اکتساب بر تصمیم گیری درباره ابزارهای مناسب، تکنولوژیهای انتخاب شده و تثبیت اثربخش آنها در درون سازمان اشاره دارد.ممکن است که تکنولوژیها در درون شرکت و از طریق فعالیتهای متداول بخش تحقیق و توسعه و یا از طریق «یادگیری سازمانی» کسب شده باشد.این احتمال هم وجود دارد که اکتساب به صورت خارجی و از طریق واگذاری امتیاز (لیسانس) و یا قراردادهای سرمایه گذاری مشترک با صاحبان تکنولوژی و یا سایر شرکای تجاری که علاقه مند به توسعه و انتقال تکنولوژی خود هستند، صورت پذیرد.به عنوان راهی دیگر، تکنولوژیهای انتخاب شده ممکن است از طریق خرید کامل یک سازمان که صاحب تکنولوژی خاص نیز هست، محقق شود.باوجود این، هریک از روشهای مذکور از نقاط قوت و ضعف خاص به خود برخوردارند. به هرحال در یک مدل جامع مبتنی بر فرایند، اتخاذ شیوه ای منطقی و معقول برای انتخاب یک رویکرد مشخص اکتساب و آگاهی از جزئیات فرایندهای مرتبط در راستـــای پیاده سازی رویکرد مورد نظر بسیار ضروری است.
4)بهره برداری: بهره برداری با مفاهیمی همچون تبدیل سیستماتیک تکنولوژیهای مورد استفاده به محصول قابل عرضه در بازار و یا تشخیص ارزش آنها از طریق فروش و یا سرمایه گذاری مشترک سروکار دارد. تعیین مسیر تکنولوژی از توسعه علمی تا ارائه در بازار به سهولت قابل انجام است اما تعیین شیوه هایی که در نتیجه آنها بتوان در اثر به کارگیری مناسب، بازگشت سرمایه به کار رفته را حداکثر کرد، نیازمند مطالعه و فرمول بندی است.
دومین جنبه ای که در رابطه با بهره برداری تکنولوژی ارزش پرداختن دارد، مفهوم ادغام تکنولوژی است.این بدان معنی است که چگونه می توان در نتیجه تلفیق دو یا چند تکنولوژی کاملاً مجزا به عملکردی نو و در نتیجه محصولی جدید دست یافت.اهمیت این شیوه از بهــــره برداری زمانی بیشتر می شود که شرکتها مایل به کشف هزینه های بالای ناشی از سرمایه گذاری تکنولوژی باشند.آنچه بیش از هرچیز دیگر در این فرایند اهمیت دارد این است که شرکت از یک سازوکار مشخص برای حفظ تکنولوژیهای خود برخوردار باشد.در نتیجه باید از منسوخ شدن تکنولوژیهای حیاتی جلوگیری کرد و از انتشار آنها به بیرون سازمان نیز ممانعت ورزید.
5)حفاظت: حفاظت به مفهوم نگهداری و جلوگیری از انتشار دانش و مهارت به کار رفته در کالاها و سیستم های تولیدی اشاره دارد. در شیوه های سنتی، حفاظـت در نتیجه اعمال شیوه های قانونی نظیر اعطای حق امتیاز و یا حق بهره برداری محقق شده است.در مدل پیشنهـادی، فرایندها نیازمند آن دسته تضمیـــن های ایمنی هستند که موضوعهای آن مواردی همچون توسعه تکنولوژی، اکتساب و فعالیتهای مربوط به طراحی محصول است.
6)ویژگیهای مدل فرایندی: چارچوب فرایندی که در بالا به آن اشاره شد، از یکسری مزایای عمده برخوردار است، نخست اینکه توانایی جذب و ارائه بسیاری از موضوعهای مهم در رابطه با ادبیات مدیریت تکنولوژی را دارا است ثانیاً یک چرخه جامع و فرمهایی برای ممیزی فعالیتهای داخل شرکت ارائه می کند.علاوه بر آن، مدل فرایندی از این مزیت عمده برخوردار است که با تفکر فرایندی جاری استراتژی و عملیات سازمان در تناظر یک به یک قرار دارد و بدین ترتیب ادغام و انسجام بین ملاحظات تکنولوژی و سایر عملیات درون سازمانی را تسهیل می کند.
7)ارزیابی مدل: به عنوان نخستین گام در ارزیابی قطعیت و مزایای بالقوه نگرش فرایندی، باید بتوان آن را در صنایع مختلف تولیدی و با دامنه متنوعی از محصولات تست کرد. در نتیجه تحقیقات و مطالعاتی که در کشورهای مختلف نظیر ژاپن، ایالات متحده و چندین کشور اروپایی انجام شده، عمومیت مدل و روایی آن در محیطهای مختلف ثابت شده است. چارچوب پذیرفته شده قطعی و صددرصد نیست، اما بیانگر روشی طبیعی برای مدیران در راستـای تفکر درباره مدیریت تکنولوژی و سهولت فهم و یادگیری آن است. علاوه بر این، چارچوب مذکور چشم اندازی غیرمعمول از تکنولوژی و موضوعهای مرتبط که معمولاً صریح و آشکار بیان نمی شوند اما هردو بعد تکنولوژی محصول و تکنولوژی تولید را تحت تاثیر قرار می دهند، ارائه می کند]3[

جمع بندی:
سرعت گرفتن تحولات تکنولوژیک، تغییر در قلمرو (از تولید انبوه به انبوه‌سازی طبق سفارش)،تغییر در رقابت (حضور کشورهای جدید در صحنه‌ی رقابت و تغییر قوانین رقابت) و شکل‌گیری بلوک‌های تجاری عواملی هستند که مدیریت تکنولوژی را ضروری می نمایند.ارایه یک چارچوب برای مدیریت تکنولوژی این امکان را میدهد تا هر شرکت و سازمانی بدون توجه به اندازه اش بتواند از آن بهره ببرد.چارچوب ارایه شده از آنجا که به صورت فرایندی می باشد حالتی پویا دارد و جوابگوی تغییرات تکنولوژیکی آینده نیز خواهد بود...

....................................................................................................
منابع:
1-Badawy.Afie M.(2009).” Technology management simply defined: A tweet plus two characters”,Journal of Engineering and Technology Management 26,pp.219-224.
2-Cetindamar.Dilek.,Phaal.Robert.and Probert.David.(2009).” Understanding technology management as a dynamic capability: A framework for technology management activities”,Technovation 29,pp.237-246.
3-Gregory.M J.(1994).” Technology Management:A Process Approach”.Journal of Engineering Manufacture,vol9.pp.347-356.
4-Linn.R.J.,Zhang.Wei.and Zong-yao.Li.(2000).”An intelligent management system for technology management”, Computers & Industrial Engineering 38,pp.397-412.